Siêu âm nang noãn là một trong những phương pháp thăm dò quan trọng trong các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, có vai trò hữu ích cho việc thăm khám và điều trị. Vậy siêu âm nang noãn là gì và ứng dụng của nó trong y học hiện đại ra sao trong quy trình thực hiện thụ tinh ống nghiệm?
Siêu âm nang noãn là gì?
Siêu âm nang noãn là kỹ thuật siêu âm đường bụng hoặc siêu âm qua đầu dò âm đạo để theo dõi sự phát triển bình thường hay không bình thường của nang noãn trong buồng trứng. Thông qua kỹ thuật này, bác sĩ có thể biết được các vấn đề như:
- Buồng trứng hai bên có hay không có nang noãn
- Số lượng nang noãn trong buồng trứng
- Kích thước của nang noãn
- Nang noãn phát triển đến giai đoạn nào
- Có nang noãn phát triển thành trứng trưởng thành và có rụng hay không.
Lợi ích của việc siêu âm nang noãn?
- Giúp theo dõi sự phát triển của noãn. Khi thăm khám hiếm muộn đây là một trong những bước quan trọng cần thực hiện. Kỹ thuật siêu âm này giúp bác sĩ dự đoán ngày rụng trứng, nhờ đó tăng khả năng thụ thai.
- Giúp bác sĩ đánh giá tình trạng các bệnh lý như rối loạn phóng noãn hoặc đa nang buồng trứng, lạc nội mạc tử cung… để đưa ra các liệu trình điều trị kịp thời và hiệu quả.
- Nếu trường hợp bạn được bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc kích thích rụng trứng thì sẽ được bác sĩ siêu âm kiểm tra nang noãn thường xuyên để xác định chính xác thời điểm rụng trứng.
- Khi cần thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm [IVF], kỹ thuật siêu âm này là công cụ quan trọng để giúp bác sĩ theo dõi việc tiêm thuốc kích thích trứng có đáp ứng tốt hay không. Từ đó cho tiêm thuốc rụng trứng và chọn ngày chọc hút trứng, qua đó nâng cao tỷ lệ thụ tinh thành công.
Quá trình siêu âm nang noãn được tiến hành thế nào?
Chu kỳ kinh nguyệt thông thường gồm 2 giai đoạn: giai đoạn nang noãn và giai đoạn hoàng thể. Nang noãn chỉ nhỏ khoảng 2 – 3 mm vào đầu chu kỳ. Vào ngày thứ 7,8 của chu kỳ kinh, bác sĩ đã có thể nhìn thấy được nang noãn, lúc này có kích thước khoảng 10 – 12 mm. Nang vượt trội trung bình phát triển từ 1 – 2 mm mỗi ngày. Đến khoảng ngày thứ 14 của chu kỳ, nang noãn sẽ đạt kích thước từ 17 – 18 mm, đây là nang noãn trưởng thành và chuẩn bị rụng.
Lưu ý, với những bệnh nhân có sử dụng thuốc kích thích buồng trứng, phải siêu âm ngay từ đầu chu kỳ kinh.
Bác sĩ sẽ đo cả đường kính ngang và dọc của nang khi siêu âm để lấy giá trị trung bình. Vào ngày 2 – 3 của chu kỳ kinh đường kính nang noãn vào khoảng 3 – 4 mm, tốc độ phát triển của nang khoảng 1 – 2 mm/ ngày. Vào ngày thứ 12, nang sẽ đạt kích thước 17 – 18 mm. Ở giai đoạn này kích thước nang noãn được xem là trưởng thành.
Số lượng nang noãn cũng như tốc độ gia tăng kích thước của nang thay đổi rất nhiều phụ thuộc vào loại thuốc và phác đồ kích thích được sử dụng. Siêu âm cho thấy được kích thước nang noãn, sự phát triển của nang noãn, từ đó ước lượng khoảng thời gian rụng trứng, hoặc để tiêm kích thích rụng trứng. Ở thời điểm phóng noãn, nang có đường kính 18 – 28 mm.
Khi kích thước nang noãn đủ tiêu chuẩn, bác sĩ có thể tiêm thuốc rụng trứng chủ động hoặc lên lịch [sinh hoạt vợ chồng, chọc hút trứng hoặc bơm tinh trùng] tăng khả năng thụ thai.
Lưu ý khi siêu âm nang noãn
Khi siêu âm qua ngả bụng, bạn cần uống nhiều nước và siêu âm khi mắc tiểu. Với siêu âm đầu dò âm đạo thì phải đi tiểu trước đó, phương thức này thường được ưu tiên lựa chọn vì cho kết quả chính xác hơn.
Không phải lúc nào nang noãn cũng trưởng thành và phóng noãn vào giữa chu kỳ kinh, một số trường hợp phóng noãn diễn ra muộn vào cuối chu kỳ hoặc đầu chu kỳ tiếp theo. Vì vậy việc thực hiện siêu âm nang noãn được khuyến kích bắt đầu từ ngày đầu chu kỳ cho đến khi bác sĩ xác định được thời điểm nang sẽ rụng.
Cả vợ và chồng nên đi khám chuyên sản phụ khoa để được lắng nghe các bác sĩ tư vấn về sức khỏe sinh sản, về thời điểm rụng trứng nhằm tăng khả năng thụ thai thành công. Hi vọng rằng, với những chia sẻ trong bài viết này các bạn đã bỏ túi được một số kinh nghiệm khi siêu âm nang noãn để mang lại hiệu quả như mong muốn.
Đối với những cặp vợ chồng hiếm muộn thì siêu âm canh trứng là một phương pháp nhận được sự quan tâm rất lớn. Nó giúp dự đoán chính xác thời điểm của việc rụng trứng, dựa vào đó bác sĩ sẽ đưa ra những biện pháp can thiệp giúp cho việc thụ thai trở nên dễ dàng hơn. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ đến bạn kinh nghiệm đi siêu âm canh trứng đang được rất nhiều người áp dụng hiện nay.
1. Vì sao cần phải siêu âm canh trứng?
Siêu âm canh trứng là phương pháp được bác sĩ tiến hành thông qua siêu âm đường bụng hoặc siêu âm qua đầu dò âm đạo nhằm dự đoán chính xác ngày rụng trứng. Thông qua siêu âm bác sĩ có thể biết được sự phát triển của nang noãn để từ đó đánh giá chất lượng của nang noãn và buồng trứng. Nang noãn được đánh giá thông qua các tiêu chí như là buồng trứng ở 2 bên có hay không có sự xuất hiện của nang noãn, kích thước của các nang noãn như thế nào,…
Bên cạnh đó, thông qua siêu âm bác sĩ còn có thể chẩn đoán được bệnh đa nang buồng trứng hay rối loạn phóng noãn [đây là hiện tượng trứng chín nhưng không rụng]. Hiện này gặp khá phổ biến và là nguyên nhân dẫn đến tình trạng khó có con ở nhiều cặp vợ chồng. Sau khi siêu âm và biết được chính xác nguyên nhân hình thành sẽ tạo cơ sở để bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Với phương pháp siêu âm canh trứng, khi bác sĩ đã xác định được chính xác thời điểm rụng trứng thì sẽ ngay lập tức áp dụng thêm những biện pháp can thiệp đẩy nhanh quá trình thụ thai như là: chọc hút trứng trong thụ tinh nhân tạo, tiêm thuốc kích thích rụng trứng, xác định thời gian giao hợp tốt nhất,…
Siêu âm canh trứng giúp dự đoán chính xác thời điểm rụng trứng
2. Kinh nghiệm đi siêu âm canh trứng cực chuẩn
Siêu âm canh trứng sẽ là một quá trình mà bạn cần làm việc trực tiếp với bác sĩ, để giúp quá trình này trở nên dễ dàng và mang lại hiệu quả cao hơn, bạn có thể áp dụng một số kinh nghiệm đi siêu âm canh trứng dưới đây:
– Siêu âm canh trứng sẽ được thực hiện bởi một trong 2 phương pháp là siêu âm qua ngả bụng hoặc đầu dò âm đạo. Đối với siêu âm qua ngả bụng bạn hãy uống thật nhiều nước đợi đến khi buồn tiểu để tiến hành siêu âm. Nước tiểu sẽ làm cho bàng quang được căng lên, đẩy tử cung lên cao hơn giúp dễ dàng quan sát. Còn đối với siêu âm bằng đầu do âm đạo thì bạn cần phải đi tiểu hết để không làm thay đổi cấu trúc trong tiểu khung.
– Siêu âm canh trứng cần được thực hiện từ ngày thứ 10 của chu kỳ, điều này dành cho những người có chu kỳ kinh nguyệt kéo dài 28 ngày. Bạn cần tiến hành siêu âm 2 ngày một lần cho đến khi nang trứng đạt kích thước trung bình là 15mm. Sau khi nang trứng đã đạt được kích thước này sẽ chuyển sang siêu âm hàng ngày cho đến khi trứng trưởng thành và rụng. Thời điểm trứng rụng đạt chất lượng tốt nhất là khi noãn nang đạt 20-22mm.
– Nếu như bạn là một người có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn thì sẽ có nhiều cách khác nhau để dự đoán ngày rụng trứng như là: dùng que thử rụng trứng, sử dụng phần mềm tính ngày rụng trứng, sử dụng phương pháp theo dõi nhiệt độ cơ thể hoặc chất nhầy tử cung.
Nên đi siêu âm canh trứng từ ngày thứ 10 của chu kì kinh nguyệt
3. Diễn biến quá trình siêu âm canh trứng
Đối với chị em phụ nữ sẽ không thể đếm được có bao nhiêu nang trong buồng trứng bởi vì kích thước của chúng quá nhỏ. Tuy nhiên, nang trứng sau khi đã phát triển đến một kích thước nhất định thì bác sĩ có thể thấy được thông qua siêu âm. Chu kỳ kinh nguyệt được chia làm 2 giai đoạn đó là giai đoạn nang và giai đoạn hoàng thể.
Trong giai đoạn nang trứng, khi nang trứng phát triển đến bậc 3 thì được gọi là nang trứng trưởng thành và rụng trứng. Mặc dù có rất nhiều nang trứng nhưng chỉ có từ 1 đến 2 nang trứng trong số đó có thể trưởng thành và rụng. Đối với những người bình thường, vào đầu chu kỳ kinh nguyệt, nang trứng sẽ có kích thước tầm 4-5 mm, lúc này vẫn chưa thể nhìn thấy thông qua siêu âm.
Vào ngày thứ 7,8 của chu kỳ kinh nguyệt, khi siêu âm bác sĩ có thể nhìn thấy được nang trứng, bởi lúc này kích thước đã đạt đến tầm khoảng 10-12mm. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm đi siêu âm canh trứng thì bạn nên thực hiện vào ngày thứ 10 của chu kỳ kinh sẽ giúp bác sĩ nhìn thấy rõ nhất. Vào khoảng ngày thứ 14 của chu kỳ, nang trứng sẽ đạt được kích thước từ 17-18mm, lúc này gọi là nang trứng trưởng thành và chuẩn bị rụng, được gọi là phóng noãn [hay là hiện tượng rụng trứng].
Những bệnh nhân nữ khám vô sinh thường được tiến hành siêu âm ngày thứ 2 của chu kỳ kinh nguyệt để đếm số lượng nang noãn thứ cấp và chẩn đoán tình trạng bệnh. Còn đối với những người siêu âm nang noãn thông thường, để xác định được ngày thụ thai tốt nhất việc siêu âm thường sẽ bắt đầu từ ngày thứ 10 của chu kỳ với những người có chu kỳ 28 ngày và sẽ được hẹn ngày siêu âm lại. Kích thước nang noãn đạt đến khoảng từ 20-22mm thì trứng rụng sẽ đạt chất lượng tốt nhất.
4. Khuyến cáo của bác sĩ đối với siêu âm canh trứng
Theo khuyến cáo các bác sĩ, ngày rụng trứng có thể ước tính được dựa vào một số cách tính ngày rụng trứng. Các cặp vợ chồng chỉ cần canh thời gian trứng rụng để thụ thai và giao hợp thường xuyên vào thời điểm dễ có thai này, khoảng 6 ngày hoặc tốt nhất là 1-2 ngày trước rụng trứng là sẽ có khả năng có thai cao nhất, ít tốn kém chi phí, giảm căng thẳng, đỡ mất mất thời gian.
Nếu như bạn là cặp vợ chồng mới kết hôn và có quan hệ bình thường nhưng vẫn chưa có thai thì cũng không nên lo lắng quá. Nếu tình trạng này kéo dài hơn 1 năm đối với phụ nữ < 35 tuổi và hơn 6 tháng đối với phụ > 35 tuổi thì cặp đôi mới lo đến khả năng bị hiếm muộn.
Một số bạn trẻ sau khi kết hôn có thể thay đổi bị thói quen sinh hoạt, ăn uống, môi trường, tâm trạng, cảm xúc… nên có thể tạo sẽ ra một sự thay đổi nhỏ trong cân bằng hormone. Điều này hoàn toàn có khả năng tác động đến thời điểm rụng trứng và chu kì kinh nguyệt của người phụ nữ và làm cho kinh nguyệt xuất hiện sớm hoặc muộn hơn.
Thay đổi môi trường sống có thể là nguyên nhân gây mất cân bằng hormone, ảnh hưởng đến quá trình thụ thai
Để giúp yên tâm hơn về sức khỏe sinh sản của mình, tốt nhất vợ chồng nên đi khám chuyên sản phụ khoa để được lắng nghe các bác sĩ tư vấn về thời điểm rụng trứng nhằm tăng khả năng thụ thai thành công. Hy vọng rằng, với những chia sẻ trong bài viết này các bạn đã bỏ túi được một số kinh nghiệm khi siêu âm canh trứng để mang lại hiệu quả như mong muốn.