Phân biệt thành ngữ tục ngữ ca dao trong các ví dụ sau
Văn học dân gian Việt Nam không chỉ là những câu chuyện cổ mà còn là cả kho tàng ca dao tục ngữ hay và ý nghĩa được lưu truyền từ thế này sang thế hệ khác. Vậy ca dao là gì? Tục ngữ là gì? Sự khác nhau giữa tục ngữ với thành ngữ là gì? Theo dõi những thông tin được supperclean.vn tổng hợp dưới đây để hiểu rõ hơn nhé! Show
Ca dao là gì?Định nghĩa về ca daoCa dao là một từ Hán Việt. Trong đó, “ca” dùng để chỉ những bài hát; còn từ “dao” được dùng để chỉ những bài hát ngắn, thường không có chương khúc, giai điệu. Vì vậy, có thể hiểu ca dao là những bài hát có hoặc không có chương khúc, được dùng để miêu tả, ngụ ý hay diễn đạt tình cảm. Hầu hết ca dao đều là lời thơ trữ tình dân gian, thường được kết hợp với âm nhạc để diễn xướng và phản ánh thế giới nội tâm của con người. Ca dao được lưu truyền theo hình thức truyền miệng nên rất ngắn gọn, súc tích và sử dụng thể thơ dân tộc (thơ lục bát hoặc lục bát biến thể) cho dễ thuộc, dễ nhớ. Bên cạnh đó, ca dao cũng sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ, ngôn ngữ gần gũi, đời thường và được diễn đạt mang đậm sắc thái dân gian.
Nội dung ca dao
Phân loại ca daoLà những bài thơ ca truyền miệng của trẻ em và hầu như không có tác giả, ví dụ như vè. Đồng dao được chia thành hai loại chính là: gắn với trò chơi hoặc gắn liền với công việc của trẻ nhỏ. “Dung dăng dung dẻ Dắt trẻ đi chơi Đến hỏi ông trời Xin vài cái bánh Gặp xe thì tránh Đội mũ trên đầu Đi chậm đi mau Lâu lâu lại ngồi!” “Em là con gái nhà nông, Thấy anh gánh lúa vừa mừng vừa thương. Mồ hôi ướt đẫm trán lưng, Hỏi anh có mệt gánh giùm cho anh. Mời anh bát nước chè xanh, Thi nhau ta gánh cho nhanh bạn cùng.” “Ru con, con ngủ cho lâu Để mẹ đi cấy ruộng sâu lâu về Ru con, con ngủ cho mê Mẹ còn lo chuyện lê thê kéo cày Ru con, con ngủ cho say Mẹ còn vất vả chân tay ngoài đồng Ru con, con ngủ cho nồng Mẹ còn nhổ mạ trả công cho người.”
“Thịt Mỡ dưa hành câu đối đỏ, Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh.” “Chồng người đánh giặc sông Lô Chồng em ngồi bếp rang ngô cháy quần Chồng người cưỡi ngựa bắn cung Chồng em ngồi bếp cầm thun bắn ruồi.” “Cô kia đứng ở bên sông, Muốn sang anh ngả cành hồng cho sang.” “Thân em như củ ấu gai Ruột trong thì trắng, vỏ ngoài thì đen Ai ơi, nếm thử mà xem Nếm ra, mới biết rằng em ngọt bùi.” Hay “Nước non lận đận một mình, Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay. Ai làm cho bể kia đầy, Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?” Tục ngữ là gì?Những thông tin về tục ngữTục ngữ là gì? Đây là một thể loại văn học dân gian, được đúc kết từ những tri thức, kinh nghiệm của nhân dân dưới hình thức những câu nói ngắn gọn, súc tích và có nhịp điệu nên rất dễ nhớ và dễ truyền đạt. Trong các câu tục ngữ, cả hình thức và nội dung luôn có sự gắn bó chặt chẽ với nhau để tạo thành một câu hoàn chỉnh và thống nhất. Một câu tục ngữ bao giờ cũng có hai nghĩa là: nghĩa đen và nghĩa bóng.
Tục ngữ là những câu nói được đúc kết từ những tri thức, kinh nghiệm sống thực tế * Ví dụ về câu tục ngữ: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”. Chúng ta có thể giải thích câu tục ngữ này theo hai nghĩa như sau:
Tính hình tượng trong câu tục ngữ thường được thể hiện qua các phép so sánh, nhân hóa, ẩn dụ. Ông cha ta muốn thông qua những sự vật, hiện tượng thân thuộc để thể hiện quan niệm và đúc kết thành chân lý, kinh nghiệm; vừa sáng tạo nhưng lại rất sâu sắc. Chính tính hình tượng hóa này sẽ giúp chúng ta dễ hiểu và biết các suy ngẫm. Bên cạnh đó, tục ngữ thường được gieo vần liền hoặc vần cách, được ngắt nhịp linh hoạt tạo nên sự hài hòa, cân đối và nhịp nhàng. Nội dung của tục ngữ
Ví dụ: “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”.
Ví dụ: “Ăn lông ở lỗ”, “Một người làm quan cả họ được nhờ”, “Cá lớn nuốt cá bé”,..
Ví dụ: “Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ”, “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn”, “Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ”,…
Những câu ca dao tục ngữ Việt Nam hay nhấtCa dao tục ngữ về thầy cô:
Muốn con hay chữ thì yêu kính thầy.”
Nghĩ sao cho bõ những ngày ước mong.”
Ca dao tục ngữ về tình yêu đôi lứa
Đẹp duyên nhưng chẳng đẹp lòng mẹ cha.”
Yêu nhau cũng thể nàng dâu mẹ chồng.”
Theo đôi theo lứa mới thành thất gia.”
Như đứng đống lửa, như ngồi đống than!” Ca dao tục ngữ về gia đình
Nuôi con mới biết công lao mẹ, thầy. Nghĩa mẹ bằng trời, chín tháng cưu mang.”
Bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu.”
Ca dao tục ngữ về tình bạnTình bạn là mối duyên thừa trời cho.” Cũng bằng ăn quả đào tiên trên trời.”
Trái tim còn đập vẫn là bạn nhau.”
Ca dao tục ngữ về tôn trọng người khác
Đừng như con bướm đậu rồi lại bay.” Cười người hôm trước hôm sau người cười.” Có bát cơm đầy, nhớ đến nhà nông. Đường đi cách bến cách sông Muốn qua dòng nước, nhờ ông lái đò!”
Ca dao tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
Én bay cao mưa rào lại tạnh.”
Cơn đằng Nam, vừa làm vừa chơi Cơn đằng Bắc, đổ thóc ra phơi Cơn đằng Tây, mưa ngu bão ngáo.
Cày sâu bừa kĩ phân tro cho nhiều.” Nuôi tằm ba lứa, ruộng cày ba năm Nhờ trời hòa cốc phong đăng Cấy lúa lúa tốt, nuôi tằm tằm tươi Được mùa dù có tại trời Chớ thấy sóng cả mà rời tay co.
Những câu ca dao tục ngữ về con người và xã hội
Dạy con từ thuở con còn ngây thơ. Dạy con, dạy thuở còn thơ, Dạy vợ, dạy thuở ban sơ mới về.” Học buôn, học bán cho tày người ta. Con đừng học thói chua ngoa, Họ hàng ghét bỏ, người ta chê cười. Dù no dù đói cho tươi, Khoan ăn bớt ngủ là người lo toan. Phòng khi đóng góp việc làng, Đồng tiền bát gạo lo toan cho chồng. Trước là đẹp mặt cho chồng, Sau là họ mạc cũng không chê cười.” Trai thời trung hiếu đôi vai cho tròn. Gái thời trinh trỉnh lòng son, Sớm hôm gìn giữ kẻo còn chút sai. Trai lành gái tốt ra người, Khuyên con trọng bấy nhiêu lời cho chuyên.”
Ca dao tục ngữ về tính tự lập và tự chủTay không mà nổi cơ đồ mới ngoan”. Đến khi chết bỏng cứ tai mà rờ!”
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm”.
Ca dao tục ngữ về Hà Nội:
Đường ra Hà Nội như tranh vẽ rồng”.
Nước non a vẽ nên tranh họa đồ Cố đô rồi lại tân đô Nghìn năm văn vật bây giờ là đây”.
Buồm giong ba ngọn vui đà nên vui”. Có về Hà Nội với ta thì về Đường thủy thì tiện thuyền bè Đường bộ cứ bến Bồ Đề mà sang”.
Dẫu chưa thanh lịch cũng người Tràng An”. Những câu ca dao, tục ngữ Việt Nam hay về Hà Nội
Sự khác nhau giữa tục ngữ và thành ngữ Việt NamThành ngữ và tục ngữ Việt Nam đều là những câu nói ngắn gọn, súc tích; phản ánh tri thức của con người về sự vật, hiện tượng trong cuộc sống. Bởi vậy mà rất khó để phân biệt hai khái niệm này. Tuy nhiên, bạn có thể phân biệt được thành ngữ và tục ngữ qua một số đặc điểm sau:
Hy vọng qua những thông tin chia sẻ trên sẽ mang đến cho bạn đọc những kiến thức bổ ích giải đáp thắc mắc ca dao tục ngữ là gì. Nếu bạn có thắc mắc hay chia sẻ thêm kiến thức về chủ đề trên, vui lòng để lại bình luận bên dưới bài viết cho chúng tôi biết nhé! |