So sánh bản dịch thơ và dịch nghĩa bài Tôi yêu em
TÔI YÊU EM ( PUSKIN ) Show
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.37 MB, 18 trang ) (PUSKIN) 1. Tác giả: I. GIỚI THIỆU CHUNG: TÔI YÊU EM (PUSKIN) 1. Tác giả: Puskin khi còn nhỏ Puskin khi 30 tuổi I. GIỚI THIỆU CHUNG: TÔI YÊU EM (PUSKIN) 1. Tác giả: Anna ¤lªnhina (1808-1888), con g¸i cña chñ tÞch ViÖn Hµn l©m nghÖ thuËt Nga Alªchx©y ¤lªnhin. A.X.Puskin (1799 - 1837) I. GIỚI THIỆU CHUNG: TÔI YÊU EM (PUSKIN) 1. Tác giả: I. GIỚI THIỆU CHUNG: TÔI YÊU EM (PUSKIN) 1. Tác giả: I. GIỚI THIỆU CHUNG: TÔI YÊU EM (PUSKIN) 1. Tác giả: I. GIỚI THIỆU CHUNG: TÔI YÊU EM (PUSKIN) 1. Tác giả: 2. Tác phẩm: Em biết gì về hoàn cảnh ra đời của bài thơ? - Bài thơ tình nổi tiếng khơi nguồn từ mối tình có thực nhưng không thành của nhà thơ với Ô-lê-nhi-a, con gái vị chủ tịch viện hàn lâm nghệ thuật Nga. - Bài thơ trích từ “Puskin, thơ trữ tình”. I. GIỚI THIỆU CHUNG: TÔI YÊU EM (PUSKIN) 1. Tác giả: 2. Tác phẩm: II. ĐỌC – HiỂU: Hướng dẫn đọc diễn cảm, so sánh bảng dịch nghĩa và dịch thơ: - Dòng 1,2: chậm, ngập ngừng, thú nhận lại như tự nhủ. - Dòng 3,4: mạnh mẽ, dứt khoát như thề hứa. - Dòng 5,6: day dứt, u buồn hồi nhớ và kiểm nghiệm. - Dòng 7,8: mong ước, tha thiết mà điềm tĩnh II. ĐỌC – HiỂU: Bảng so sánh dịch nghĩa và bản dịch thơ: Nguyên văn tiếng Nga я вас любил: любовь ещё, быть может, в душе моей угала не совсем; но пусть она вас больше не тревожит; я не хочу печалить вас ничем. я вас любил безмолвно, безнадеждно, то робостью, то ревностью томим; я вас любил так искренно, так нежно, как дай вам бог любимой быть другим. 1829 Пушкин А.С Em có nhận xét gì về mạch cảm xúc bài thơ? I. GIỚI THIỆU CHUNG: TÔI YÊU EM (PUSKIN) II. ĐỌC – HiỂU: 1. 4 dòng đầu: Tôi yêu em: đến nay chừng có thể Tôi đã yêu em; tình yêu vẫn, có lẽ Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai; Chưa tắt hẳn trong tâm hồn tôi; Cảm nhận của em về cụm từ: Tôi yêu em, đến nay chừng có thể và chưa hẳn đã tàn phai? Từ đó theo em nhân vật trữ tình khẳng định điều gì với cô gái? Nhưng không để em bận lòng thêm nữa, Nhưng hãy để nó (tình yêu ấy) đừng làm phiền em thêm nữa; Hay hồn em phải gợn bóng u hoài. Tôi không muốn làm em buồn vì bất cứ điều gì. Dòng 3,4 chuyển mạch thơ như thế nào? Tại sao có sự chuyển mạch thơ như vậy? Tình yêu của nhân vật trữ tình đem đến cho cô gái điều gì? Không được em đáp lại, nhân vật trữ tình có thái độ và hành động gì? Qua việc làm đó nhân vật trữ tình, ta thấy được vẻ đẹp gì trong tình yêu của nhân vật trữ tình? Từ đó em có cảm nhận gì về tình yêu của nhân vật trữ tình? I. GIỚI THIỆU CHUNG: TÔI YÊU EM (PUSKIN) II. ĐỌC – HiỂU: 1. 4 dòng đầu: 2. 4 dòng cuối: Tôi yêu em âm thầm, không hy vọng, Tôi đã yêu em lặng thầm, vô vọng, Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen, Bị giày vò khi bởi sự rụt rè, khi bởi nỗi ghen tuông; a/ dòng 5,6: Trong dòng 5,6, ta thấy được những sắc thái tình cảm nào được bộc lộ? Em hình dung gì về tâm trạng của nhân vật trữ tình trong tình yêu với cô gái? I. GIỚI THIỆU CHUNG: TÔI YÊU EM (PUSKIN) II. ĐỌC – HiỂU: 1. 4 dòng đầu: 2. 4 dòng cuối: a/ dòng 5,6: b/ dòng 7,8: Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm, Tôi đã yêu em chân thành như thế đó, dịu dàng như thế đó, Cầu em được người tình như tôi đã yêu em. Cầu trời cho em được người khác yêu thương cũng như thế. Ở dòng 7, nhân vật trữ tình muốn khẳng định với cô gái điều gì? Ý nghĩa dòng thơ cuối? Có những trường hợp nghĩa nào xảy ra ở dòng thơ này? Em đánh giá gì về nhân vật trữ tình? I. GIỚI THIỆU CHUNG: TÔI YÊU EM (PUSKIN) II. ĐỌC – HiỂU: 1. Nghệ thuật: III. TỔNG KẾT: Cái đẹp, cái hay, sức hấp dẫn của bài thơ ở đâu? 2. Nội dung: Bài thơ gợi cho em cảm nghĩ gì về tâm hồn thơ Puskin nói riêng, về tình yêu nói chung? Thảo luận nhóm: Sau khi học xong bài thơ này, em có suy nghĩ gì về thái độ ứng xử trong tình yêu? 1. Tại sao nhân vật tôi lại muốn dừng bước trong quan hệ với em? a. Vì Tôi đã hết yêu Em. b. Vì Em không yêu Tôi. c. Vì Tôi không muốn tình yêu của mình làm Em bận lòng . 2. Cái hay, sự hấp dẫn của bài thơ “Tôi yêu em” là ở chỗ: a. Ngôn ngữ giản dị, tự nhiên, không gọt dũa cầu kì b. Vươn tới cái cao cả trong tâm hồn và tư tưởng c. Tôn vinh phẩm giá con người d. Cả a,b,c DẶN DÒ: - Tìm và đọc một bài thơ tình thể hiện thái độ ứng xử nhân văn trong tình yêu - Học thuộc lòng bài thơ - Nắm vững nội dung kiến thức bài học, phân tích, làm rõ tình yêu trong sáng cao thượng của nhân vật trữ tình trong bài thơ. - Chuẩn bị bài: Đọc thêm Bài số 28 của Targo. + Đọc kỹ tiểu dẫn tìm hiểu tác giả, tác phẩm. + Đọc thơ, bám câu hỏi SGK để soạn nội dung. + Tìm đọc tác phẩm “Người làm vườn” của Targo. CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ ĐÃ ĐẾN DỰ Giáo án bài tôi yêu em
Tôi yêu em - A. Puskin (Ngữ Văn 11, học kì II, tiết 94) Tải về bản full So sánh bản dịch thơ với bản dịch nghĩa, tìm những chỗ chưa sát với nguyên tác
'Я вас любил' - 'Tôi yêu em', bài thơ không hình ảnhNgô Tự Lập "Tôi yêu Em" của Puskin chắc chắn là một trong những bài thơ dịch nổi tiếng nhất ở nước ta nói chung và của dịch giả Thuý Toàn nói riêng. Bản thân người viết những dòng này cũng thuộc lòng bài thơ từ tuổi học trò.
Nguyên bản tiếng Nga của bài thơ như sau: Я вас любил Александр Сергеевич Пушкин Я вас любил: любовь еще, быть может, Dịch nghĩa: Tôi yêu Em Tôi yêu Em: tình yêu, có lẽ, Còn đây là bản dịch của Thúy Toàn: TÔI YÊU EM Tôi yêu em: đến nay chừng có thể Tôi yêu em âm thầm, không hy vọng 1. Một nhược điểm dễ nhận thấy trong câu đầu tiên của bản tiếng Việt là cụm từ "chừng có thể" không được Việt lắm, vì thế nó không trung thành với ngôn từ trong sáng của nguyên bản. Theo tôi, tốt nhất là ta cứ dịch một cách giản dị, sát nghĩa thành: Tôi yêu em: tình yêu, có lẽ, Tuy nhiên, đó chỉ là tiểu tiết. Quan trọng hơn là Thúy Toàn đã thay lối biểu đạt ngập ngừng đầy kịch tính của Puskin bằng một câu văn trôi chảy. Nhưng ngay cả điều này có lẽ cũng có thể chấp nhận được trong chừng mực nào đó nếu như nó không liên quan đến những đặc điểm quan trọng hơn mà tôi sẽ bàn dưới đây. 2. Một nét độc đáo của bài thơ nằm ở chỗ nó hoàn toàn không hề có một hình ảnh nào. "Ngọn lửa tình" là hình ảnh Thúy Toàn thêm vào, có lẽ do gợi ý của động từ "tắt" (угасла). Nhưng từ "tắt" ở đây chỉ đơn thuần có ý nghĩa là chấm dứt hẳn, kết thúc hoàn toàn, như khi ta nói "ngày đã tắt", "chiến tranh đã tắt hẳn" hay "hy vọng cuối cùng đã tắt". Chính nét độc đáo này đã gây nên những cuộc tranh cãi thú vị giữa những người theo quan điểm truyền thống (cho rằng "thơ là tư duy bằng hình tượng", rằng một bài thơ hay phải có hình ảnh độc đáo), với những nhà Hình thức chủ nghĩa (chủ trương "Nghệ thuật như là thủ pháp" - tên tiểu luận có tính cách mạng của Shklovsky đã được dịch ra tiếng Việt). 4. Nhưng thủ pháp ngữ pháp đặc biệt nhất và hiệu quả nhất là ở hai câu cuối cùng, cũng là hai câu Thúy Toàn đã hiểu sai ý tác giả. Mặc dù "дай вам Бог" ở mệnh lệnh thức, nó thật ra không có ý nghĩa mệnh lệnh thức hay cầu khẩn. Puskin sử dụng nó làm vế thứ hai của một cấu trúc so sánh "так...как..." Nghĩa thực của câu cuối cùng không phải là một thái độ cao thượng: "Cầu em được người tình như tôi đã yêu em" như trong bản dịch của Thúy Toàn, mà là "Có lạy Trời em [mới lại] được ai khác yêu chân thành, nâng niu đến thế". Lối nói này cũng tương tự khi người Việt nói: "Có trời mà biết được!" để nói rằng "Chẳng ai biết được đâu!"[2]. Tóm lại, Puskin muốn nói: "Tôi là người yêu Em nhất", hoặc "Chẳng bao giờ có ai yêu Em được như tôi nữa đâu!" 5. Một khó khăn khi dịch bài thơ là làm thế nào để chuyển tải ý nghĩa của lối dùng kính ngữ (вас) sang tiếng Việt. Tôi cho rằng Thúy Toàn đã đúng khi cho tác giả xưng "Tôi" chứ không phải là "anh". Tuy nhiên, với từ "em", tôi đề nghị dùng cách viết hoa. Đây chính là cách dùng kính ngữ của của người Italia: khi "lei" viết thường, nó được hiểu là ngôi thứ ba giống cái số ít (cô ta, bà ta...), còn khi viết hoa, "Lei", nó được hiểu là ngôi thứ hai, tương tự như "bac" trong tiếng Nga. (Trong bản dịch nghĩa ở trên tôi đã dùng cách viết hoa này). 6. Cuối cùng, viết những dòng này, với tư cách độc giả, tôi muốn tỏ lòng biết ơn đến dịch giả Thuý Toàn, người đã cho tôi biết Puskin trước khi tôi biết tiếng Nga. Bất kỳ bản dịch nào cũng cần phải sửa chữa nhiều lần. Tôi không có ý định đưa ra bản dịch của mình, vì Thúy Toàn xứng đáng là người tự chỉnh trang lại bản dịch. Vả lại, tôi nghĩ, giả sử có định dịch lại, chắc tôi cũng sẽ phải ghi tên Thúy Toàn là đồng dịch giả. Bản dịch của ông từ lâu đã là một phần ký ức trong tôi. [1] Roman Jakobson. "Poetry of Grammar and Grammar of Poetry. in Language in Literature". Cambridge: Harvard UP, 1987. p. 125. Nguồn:Evan thơthơ cavăn họcgiải trínghệ thuật |