* Nguyên nhân gây ra tính bazơ của các amin là do phân tử Amin có nguyên tử Nitơ còn đôi electron chưa liên kết [tương tự như trong phân tử NH3] có thể nhường cho proton H+.* Mọi yếu tố làm tăng độ linh động của cặp electron tự do trong nguyên tử nitơ sẽ làm tăng tính bazơ của Amin và ngược lại.- Nếu R là gốc đẩy e sẽ làm tăng mật độ e trên nguyên tử Nitơ ==> Tính Bazơ tăng. - Nếu R là gốc hút e sẽ làm giảm mật độ e trên nguyên tử Nitơ ==> Tính Bazơ giảm. - Amin bậc ba khó kết hợp với proton H+ là do sự án ngữ không gian của nhiều nhóm R đã cản trở sự tấn công của H+ vào nguyên tử Nitơ.* Nhóm Ankyl có ảnh hưởng làm tăng mật độ electron ở nguyên tử nitơ do đó làm tăng lực bazơ; nhóm phenyl [C6H5-] làm giảm mật độ electron ở nguyên tử nitơ do đó làm giảm lực bazơ.* Lực bazơ giảm dần theo thứ tự: CnH2n+1-NH2 > H-NH2 > C6H5NH2 . * Với các amin mạch hở, no, amin bậc 3 có tính bazơ yếu hơn amin bậc 2.- Nguyên tử H của NH3 [H-NH2] được coi là không đẩy e và cũng không hút e. - Đối với các Ankylamin: Gốc R càng lớn [càng nhiều nguyên tử C] thì khả năng đẩy e càng mạnh ==> Tính bazơ càng mạnh. * Một vài ví dụ VD1: Cho các chất [1] C6H5NH2; [2] C2H5NH2; [3] [C2H5]2NH2; [4] NaOH; [5] NH3 Dãy các chất được sắp xếp theo chiều tăng dần tính Bazơ là: A. [1] < [5] < [2] < [3] < [4] B. [1] < [2] < [5] < [3] < [4] C. [1] < [5] < [3] < [2] < [4] D. [2] < [1] < [3] < [5] < [4] Đáp án: A VD2: Amin nào sau đây có tính bazơ mạnh nhất: A. CH3CH=CH-NH2 B. CH3C≡C-NH2 C. CH3CH2CH2NH2 D. CH3CH2NH2 Đáp án: C [Gốc R có nhiều liên kết Pi hơn thì khả năng hút e mạnh hơn ==> Tính bazơ yếu hơn] VD3: Cho các chất sau: [1] p-CH3C6H5NH2; [2] m-CH3C6H5NH2; [3] C6H5NHCH3; [4] C6H5NH2 Dãy các chất được sắp xếp theo chiều tăng dần tính Bazơ là: A. [1] < [2] < [4] < [3] B. [4] < [3] < [2] < [1] C. [4] < [2] < [1] < [3] D. [4] < [3] < [1] < [2] Đáp án: C [Do khả năng đẩy e giảm dần theo thứ tự: p-CH3C6H5-> m-CH3C6H5- > C6H5- và Amin bậc 2 có tính bazơ mạnh hơn amin bậc 1] VD5: Cho các chất sau Dãy các chất được sắp xếp theo chiều tăng dần tính Bazơ là: A. [1] < [2] < [3] B. [1] < [3] < [2] C. [2] < [1] < [3] D. [3] < [2] < [1] Đáp án: A [Do khả năng đẩy e tăng dần theo thứ tự: p-NO2C6H4-< p-ClC6H4-< strong="">] VD6: Amin nào sau đây có tính bazơ mạnh nhất: A. NH3 B. C6H5NH2 C. CH3-CH2-CH2-NH2 D. CH3-CH[CH3]-NH2 D [Vì gốc Ankyl càngnhiều nhánh thì khả năng đẩy e càng mạnh ==> Tính bazơ càng mạnh] |
Câu 20. Các giải thích về quan hệ cấu trúc, ?
A. Với amin R-NH2, gốc R hút electron làm tăng độ mạnh của tính bazơ và ngược lại
B. Do nhóm NH2- đẩy electron nên anilin dễ tham gia vào phản ứng thế vào nhân thơm hơn và ưu tiên vị trí o- và p
C. Tính bazơ của amin càng mạnh khi mật độ electron trên nguyên tử N càng lớn
D. Do có cặp electron tự do trên nguyên tử N mà amin có tính bazơ.
Câu 21.
Những nhận xét nào trong các nhận xét sau là đúng?
[1] Metylamin, đimetylamin, trimetylamin và etylamin là những chất khí mùi khai khó chịu, độc.[2] Các amin đồng đẳng của metylamin có độ tan trong nước giảm dần theo chiều tăng của khối lượng phân tử.[3] Anilin có tính bazơ và làm xanh quỳ tím ẩm.[4] Lực bazơ của các amin luôn lớn hơn lực bazơ của amoniac
A. [1], [2].
B. [2], [3], [4].
C. [1], [2], [3].
D. [1], [2], [4].
Câu 30. Cho dãy các chất: C6H5NH2 [1], C2H5NH2 [2], [C6H5]2NH [3], [C2H5]2NH [4], NH3 [5] [C6H5- là gốc phenyl]. Dãy các chất sắp xếp theo thứ tự lực bazơ giảm dần là :
A. [4], [1], [5], [2], [3].
B. [3], [1], [5], [2], [4].
C. [4], [2], [3], [1], [5].
D. [4], [2], [5], [1], [3].
Câu 31. Cho các chất : đimetylamin [1], metylamin [2], amoniac [3], anilin [4], p-metylanilin [5], p-nitroanilin [6]. Tính bazơ tăng dần theo thứ tự là
A. [1], [2], [3], [4], [5], [6].
B. [3], [2], [1], [4], [5], [6].
C. [6], [4], [5], [3], [2], [1].
D. [6], [5], [4], [3], [2], [1].
Câu 32. Cho các chất HCl [X]; C2H5OH [Y]; CH3COOH [Z]; C6H5OH [phenol] [T]. Dãy gồm các chất được sắp xếp theo chiều tính axit tăng dần là:
A. [Y], [Z], [T], [X].
B. [X], [Z], [T], [Y].
C. [Y], [T], [Z], [X].
D. [T], [Y], [Z], [X].
Câu 35. Cho các chất sau: H2O [1], C6H5OH [2], C2H5OH [3], HCOOH [4], CH3COOH [5], HClO4 [6], H2CO3 [7]. Dãy các chất được sắp xếp theo chiều tăng dần độ linh động của nguyên tử H trong nhóm OH là
A. [1], [3], [2], [5], [4], [7], [6].
B. [3], [1], [2], [5], [4], [7], [6].
C. [3], [1], [2], [7], [4], [5], [6].
D. [3], [1], [2], [7], [5], [4], [6].
| Câu 1 | C | Câu 19 | B |
| Câu 2 | A | Câu 20 | A |
| Câu 3 | B | Câu 21 | A |
| Câu 4 | A | Câu 22 | D |
| Câu 5 | C | Câu 23 | D |
| Câu 6 | C | Câu 24 | A |
| Câu 7 | B | Câu 25 | A |
| Câu 8 | C | Câu 26 | B |
| Câu 9 | D | Câu 27 | A |
| Câu 10 | D | Câu 28 | A |
| Câu 11 | A | Câu 29 | B |
| Câu 12 | C | Câu 30 | D |
| Câu 13 | B | Câu 31 | C |
| Câu 14 | D | Câu 32 | C |
| Câu 15 | C | Câu 33 | C |
| Câu 16 | D | Câu 34 | A |
| Câu 17 | C | Câu 35 | D |
| Câu 18 | C |
Hoàng Việt [Tổng hợp]
This Paper
A short summary of this paper
37 Full PDFs related to this paper
Download
PDF Pack
Amin có tính bazơ là vì nó xuất phát từ amoniac. Theo định nghĩa, amin được hình thành bằng cách thay thế một, hai, hoặc ba nguyên tử H trong phân tử NH3 bởi các gốc hydrocacbon.
Rõ ràng là việc thay thế này không làm xê dịch hay động chạm gì đến cặp e đã ghép đôi, nhưng chưa liên kết của nguyên tử N. Cặp e này chính là nguyên nhân gây ra tính bazơ cho NH3, mình nhớ là đã viết về vấn đề này trong một lần đưa các bạn lên thăm Sapa rồi
Nếu gốc R là đẩy e thì nó sẽ đẩy e vào nguyên tử N, làm tăng mật độ điện tích âm trên N. Do đó, N dễ nhận proton hơn, tính bazơ sẽ tăng. Nếu càng nhiều gốc R đẩy e thì mật độ e trên N lại càng tăng, tính bazơ càng mạnh nữa. Vì vậy, nếu trong phân tử amin toàn là gốc đẩy e thì tính bazơ sẽ như sau: NH3 < amin bậc I < amin bậc II < amin bậc III. Các bạn xem hình vẽ minh họa phía dưới.
Ngược lại, nếu gốc R hút e, thì nó sẽ làm giảm mật độ e trên nguyên tử N. Mật độ điện tích âm giảm, N sẽ khó nhận proton hơn, tính bazơ sẽ giảm. Và cũng tương tự như trên, nếu càng nhiều gốc hút e thì tính bazơ lại càng giảm nữa. Nên nếu trong phân tử amin toàn là gốc hút thì tính bazơ sẽ theo thứ tự sau: NH3 > amin bậc I > amin bậc II > amin bậc III.
Tổng hợp hai nhận xét ở trên lại ta có thứ tự sau: hút bậc III < hút bậc II < hút bậc I < NH3 < đẩy bậc I < đẩy bậc II < đẩy bậc III.
Mình sẽ nêu ra đây một số gốc nhóm thế có hiệu ứng đẩy và hút e tiêu biểu, không chỉ phục vụ riêng cho bài amin mà còn phục vụ cho nhiều vấn đề khác nữa. Ví dụ, nhờ biết nhóm –OH đẩy e, làm tăng mật độ e trong phân tử phenol ở các vị trí ortho- và para- nên nó mới dễ tham gia phản ứng thế với Br2 và tạo được hợp chất 2,4,6- tribrom phenol [các vị trí 2,4 là ortho- , 6 là para-, chứng tỏ sự đẩy e của nhóm OH làm hoạt hóa vòng benzen rất mạnh]. Và cũng nhờ biết nhóm phenyl [C6H5- ] hút e mạnh nên làm liên kết O – H phân cực mạnh, H dễ đứt ra thành H+. Điều đó giúp giải thích tính acid yếu của phenol, nó tác dụng được với NaOH [trong khi ancol thì không mặc dù đều có cấu trúc R – OH]. Như vậy là đã giải thích được anh hưởng qua lại giữa gốc và chức trong phân tử phenol.
Nhóm đẩy:
Những gốc ankyl [gốc hydrocacbon no]: CH3-, C2H5-, iso propyl …
Các nhóm còn chứa cặp e chưa liên kết: -OH [còn 2 cặp], -NH2 [còn 1 cặp]….
Nhóm hút: tất cả các nhóm có chứa liên kết π, vì liên kết π hút e rất mạnh.
Những gốc hydrocacbon không no: CH2=CH- , CH2=CH-CH2- …
Những nhóm khác chứa nối đôi như: -COOH [cacboxyl], -CHO [andehyt], -CO- [cacbonyl], -NO2 [nitro], ….
Các nguyên tố có độ âm điện mạnh: -Cl, -Br, -F [halogen]… Bây giờ là hai bài thực hành nhỏ để giúp các bạn hình dung rõ hơn.
Bài 1: Sắp xếp dãy sau theo chiều tăng dần của tính bazơ: NH3, C6H5-NH2, [CH3]3N, CH3-NH2, C2H5-NH2, [C6H5-]2NH
Thứ tự sắp xếp đúng sẽ là: [C6H5-]2NH < C6H5-NH2 < NH3 < CH3-NH2 < C2H5-NH2 < [CH3]2NH < [CH3]3N. Đến đây chắc một số bạn sẽ thắc mắc tại sao C2H5-NH2 lại có tính bazơ yếu hơn [CH3]2NH mặc dù cùng là nhóm đẩy và có 2 cacbon. Các bạn tưởng tượng, trong 2 cacbon của C2H5 – thì chỉ có một C gắn vào N là đẩy e trực tiếp cho N. Nguyên tử C còn lại phải đẩy thông qua C kia, nên sẽ giảm tác dụng. Còn cả 2 e trong [CH3]2NH đều gắn vào N, như vậy cả 2 nguyên tử C này đều đẩy trực tiếp. Do đó tính bazơ của [CH3]2NH phải mạnh hơn.
[sưu tầm ]
nhưng mà theo nhiều tài liệu thì amin bậc 3 thì tính bazo yếu hơn bậc 2 chỉ xấp xỉ bậc một do các gốc đẩy hoặc hút e quá cồng kềnh ak...3:-O:-?
so sánh tính axit có chứa vòng benzen
hãy so sánh tính axit các chất sau : C6H5COOH , o-CH3-C6H4COOH, p-CH3-C6H4COOH, m-CH3C6H4COOH. Các bạn cố gắng giúp mình với nha !!!:-B
hãy so sánh tính axit các chất sau : C6H5COOH , o-CH3-C6H4COOH, p-CH3-C6H4COOH, m-CH3C6H4COOH. Các bạn cố gắng giúp mình với nha !!!:-B