Tài khoản trong kế toán xây dựng
Kế toán xây dựng là kế toán đặc thù và khó hơn nhiều kế toán trong các lĩnh vực khác. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn các bạn các bước làm sổ sách kế toán trong doanh nghiệp xây dựng, xây lắp. Show
1. Các loại sổ sách kế toán xây dựng cơ bản trong DN
Sổ sách kế toán là khâu trung gian của toàn bộ công tác kế toán. Sổ của phần kế toán tổng hợp được gọi là sổ kế toán tổng hợp. Các doanh nghiệp sử dụng sổ kế toán tổng hợp vật liệu, công cụ, dụng cụ tuỳ thuộc vào hình thức kế toán áp dụng tại doanh nghiệp. – Sổ nhật ký chung: đây là cuốn sổ tổng hợp, ghi chép tất cả các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong kỳ kế toán của doanh nghiệp. – Sổ cái tài khoản, sổ chi tiết tài khoản: các nghiệp vụ phát sinh như: mua hàng, mua CCDC, mua TSCĐ, bán hàng, vay, chi lương…đều phát sinh từ sổ cái, sổ chi tiết tài khoản. – Bảng tổng hợp nhập xuất tồn hàng hóa: đây có thể coi như loại sổ quan trọng bậc nhất trong công ty thương mại. Vì nó phản ánh nhập – xuất – tồn của tất cả hàng hóa trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp. – Sổ chi tiết hàng hóa: sổ này thể nhập – xuất khi nào với số lượng bao nhiêu, còn tồn trong kho bao nhiêu,…mỗi khi có nghiệp vụ nhập – xuất hàng hóa của duy nhất một mặt hàng. – Sổ quỹ tiền mặt: thể hiện tất cả các nghiệp vụ thu – chi tiền mặt của doanh nghiệp. – Sổ tiền gửi ngân hàng: thể hiện tất cả các nghiệp vụ liên quan đến tài khoản ngân hàng của doanh nghiêp. – Bảng phân bổ chi phí trả trước: ghi nhận chi phí được phân bổ của các loại công cụ dụng cụ, thiết bị có giá trị lớn, thời gian sử dụng lâu dài, đã trả tiền như: máy vi tính, điện thoại, bàn ghế, chi phí thuê văn phòng… – Bảng khấu hao tài sản cố định: là bảng theo dõi khấu hao của các loại tài sản phục vụ cho việc kinh doanh có giá trị từ 30tr trở lên thì được xem là tài sản cố định và cần được khấu hao theo thời gian quy định. – Phiếu nhập – xuất kho hàng hóa: mỗi khi có nghiệp vụ phát sinh đến mua – bán hàng hóa sẽ phát sinh một phiếu nhập – xuất kho tương ứng – Phiếu thu – chi: mỗi khi có nghiệp vụ thu – chi tiền mặt sẽ phát sinh một phiếu thu – chi tương ứng. 2. Hệ thống danh mục tài khoản quan trọng kế toán xây dựng cần biết– Tài sản (Loại 1 + Loại 2 + Loại 6 + Loại 8); Chú ý: TK 131: Phải thu khách hàng là tài khoản lưỡng tính và TK 214: Hao mòn TSCĐ có số Dư có – Nguồn vốn (Loại 3 + Loại 4 + Loại 5 + Loại 7 + Loại 9) Chú ý:TK 331: Phải trả người bán là tài khoản lưỡng tính và TK 421: Lợi nhuận chưa phân phối nếu bị lỗ Chú ý: – Tài khoản Loại 1 và Loại 2 có số dư đầu kỳ và cuối kỳ dư Bên Nợ, còn Loại 6 và Loại 8 không có số dư. – Tài khoản Loại 3 và Loại 5 có số dư cuối kỳ và đầu kỳ dư Bên Có, còn Loại (5,7,9) không có số dư. Các tài khoản chính của doanh nghiệp xây dựng – TK 152: Nguyên vật Liệu + TK 1521: Nguyên vật liệu chính + TK 1522: Nguyên vật liệu phụ – TK 154: Chi phí dở dang + TK 1541/621: Chi phí nguyên vật liệu dở dang (Chi tiết theo từng công trình) + TK 1542/622: Chi phí nhân công dở dang (Chi tiết theo từng công trình) + TK 1543: Chi phí sản xuất chung xuất thẳng (Chi tiết theo từng công trình) + TK 1547/627: Chi phí sản xuất chung chờ phân bổ + TK 623: Chi phí máy thi công – TK 511: Doanh thu nghiệm thu công trình (Chi tiết theo từng công trình) – TK 632: Giá vốn (Chi tiết theo từng công trình) 3. Những bước làm sổ sách kế toán xây dựngBước 1: Tập hợp chứng từ kế toán xây dựng1. Chứng từ hóa đơn: phải tuân thủ 3 nguyên tắc: hợp pháp, hợp lý và hợp lệ a. Hóa đơn chứng từ hợp pháp
Một số rủi ro hóa đơn đầu vào khi lấy: Những Doanh nghiệp cung cấp hàng hóa, dịch vụ nhưng hàng hóa, dịch vụ này không nằm trong phạm vi hoạt động kinh doanh đã đăng ký của Doanh nghiệp đó. Ví dụ 1: Doanh nghiệp A ký hợp đồng với Doanh nghiệp B về việc cung cấp thực phẩm nhưng trong Giấy phép ĐKKD của Doanh nghiệp A lại không đăng ký kinh doanh mảng hoạt động này. Do vậy hóa đơn mà bên A xuất cho bên B là bất hợp pháp. b. Hóa đơn hợp lệ Hóa đơn hợp lệ được hiểu là hóa đơn được lập đúng theo nguyên tắc lập hóa đơn như:
– Hóa đơn cần xuất đúng thời điểm – Các tiêu thức trên hóa đơn
– Đối với tiêu thức “Người bán hàng”: Thì chủ doanh nghiệp sẽ ký vào tiêu thức này, nếu thủ chủ doanh nghiệp không ký thì phải có giấy uỷ quyền cho người trực tiếp bán hàng ký, ghi rõ họ tên trên hoá đơn và đóng dấu công ty vào phía trên bên trái của tờ hoá đơn (Đóng dấu treo) Hóa đơn hợp lệ sẽ là căn cứ để xác định chi phí được trừ hay không được trừ khi tính thuế TNDN. Ngoài việc phải đáp ứng tính hợp lệ như trên trong một số trường hợp phải đáp ứng các yêu cầu khác như:
d. Hóa đơn hợp lý Đối với trường hợp hóa đơn GTGT hợp lý, hợp lý ở đây chúng ta cần xét đến nội dung của hàng hóa, dịch vụ, số tiền, tên; địa chỉ; mã số thuế,… thể hiện trên hóa đơn phù hợp với hoạt động sản xuất kinh doanh trên giấy phép kinh doanh của doanh nghiệp, có thể giải trình, diễn giải được. Doanh nghiệp kinh doanh ở mảng nào, lĩnh vực nào. Thì hóa đơn chứng từ cũng phải phù hợp và phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh đó. Hóa đơn GTGT đáp ứng được các điều trên chính là hóa đơn GTGT hợp lý. Ví dụ 2: Công ty C không phải đơn vị kinh doanh vận tải đồng thời cũng không có các phương tiện đi lại (ô tô, xe máy…) thuộc sở hữu của Công ty, nhưng lại có nhiều các hóa đơn đầu vào về xăng dầu (Ví dụ: Giám đốc đi xe thuộc sở hữu cá nhân khi đổ xăng có hoá đơn đầu vào). Khi đó hóa đơn đầu vào có thể là hợp pháp nhưng lại không hợp lý vì xe không thuộc sở hữu của Công ty thì các nhiên liệu tiêu hao cho xe cũng không thể là chi phí hợp lý. 2. Chứng từ ngân hàng
Các chứng từ ngân hàng thường phát sinh trong các khoản giao dịch mua bán hoặc các giao dịch khác liên quan qua ngân hàng của doanh nghiệp. 3. Các chứng từ nộp tiền vào ngân sách nhà nước
Bước 2: Phản ánh chứng từ kế toán xây dựng(1) Kế toán cần chuẩn bị, lưu trữ thông tin – Hợp đồng thi công, dự toán, hợp đồng thuê nhân công, thuê lao động thời vụ, thuê nhà thầu phụ; – Biên bản nghiệm thu theo từng giai đoạn, biên bản nghiệm thu toàn bộ, thanh lý hợp đồng; – Biên bản đối chiếu công nợ, giấy đề nghị thanh toán…. (2) Đối với NVL chính (621) – Trường hợp mua hàng xuất dùng luôn cho công trình không qua kho: hạch toán Nợ 621/ Có 331 chi tiết theo vật tư từng công trình. – Trường hợp mua hàng nhập kho sau đó mới xuất cho công trình: hạch toán Nợ 152/Có 331 => Nợ 621/Có 152 chi tiết theo vật tư từng công trình. – Nhập kho NVL thừa từ công trình về. Nợ 152/Có 621 (3) Đối với chi phí nhân công (622) Hạch toán chi phí nhân công: Nợ 622/Có 334 chi tiết theo từng công trình. Trường hợp không chi tiết được sẽ tập hợp chung để phân bổ. (4) Đối với chi phí máy thi công (623) – Trích khấu hao máy theo từng tháng. Đối với máy thi công tham gia nhiều công trình thì kế toán phân bổ theo thời gian sử dụng cho từng công trình – Trường hợp khó xác định thì kế toán tập hợp chung để phân bổ vào cuối tháng. (5) Đối với chi phí thầu phụ (627): – Kế toán ghi nhận chứng từ, hóa đơn từ nhà thầu phụ và tập hợp thẳng vào công trình thuê thầu phụ: Nợ 627/Có 331; – Kế toán hạch toán chi phí cho công trình: Nợ 627/Có 111, 112, 142, 242, 334… chi tiết theo công trình; – Đối với các chi phí không xác định cụ thể cho công trình nào thì kế toán tập hợp chung để phân bổ Bước 3: Tập hợp chi phí kế toán xây dựnga. Chi phí tiền lương: căn cứ vào bảng lương b. Chi phí khấu hao TSCĐ: Căn cứ vào bảng khấu hao c. Chi phí trả trước: căn cứ vào bảng phân bổ d. Chi phí giá vốn: căn cứ vào bảng phân bổ giá vốn của từng mặt hàng e. Các chi phí khác liên quan. Bảng lương trả cho cán bộ nhân viên văn phòng và trực tiếp thi công công trình: Nợ TK 642, 154, 627, 622 Có TK 334 Trích bảo hiểm: Nợ T K 642, 154, 627, 622 Nợ TK 334 Có TK 338 Khấu trừ thuế TNCN: Nợ TK 334 Có TK 3335 Thanh toán tiền lương: Nợ TK 334 Có TK 111/112 Trích khấu hao: Nợ TK 642/154/627 Có TK 214 Bảng phân bổ: Nợ TK 642/154/627 Có TK 242 Tập hợp chi phí Chi tiết từng công trình: + Chi phí NVL: Nợ TK 154/621 Có TK 152 + Chi phí chung: Nợ TK 154/623/627 Chi tiết công trình Có TK 154/627 Chi tiết công trình Kết chuyển chi phí: Nợ TK 621/622/627/623 Có TK 154 Tập hợp giá vốn: Nợ TK 632 Có TK 154 Kết chuyển thuế được khấu trừ: Nợ TK 3331 Có TK 133 Bước 4: Bút toán kết chuyển và xác định kết quả kinh doanha. Kết chuyển các khoản doanh thu Nợ TK 511 Nợ TK 515 Nợ TK 711 Có TK 911 b. Kết chuyển các khoản chi phí Nợ TK 911 Có TK 632 Có TK 635 Có TK 641 Có TK 642 Có TK 811 Có TK 821 c. Xác định kết quả kinh doanh Doanh nghiệp lãi: Nợ TK 911 Có TK 4212 Doanh nghiệp lỗ: Nợ TK 4212 Có TK 911 d. Kết chuyển thuế GTGT được khấu trừ (Doanh nghiệp áp dụng PP khấu trừ) Kết chuyển thuế GTGT sẽ làm giảm 2 loại thuế là: + Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ + Thuế GTGT đầu ra phải nộp Nợ TK 3331: Giá trị kết chuyển là số thuế phát sinh nhỏ Có TK 133: Giá trị kết chuyển là số thuế phát sinh nhỏ Nguyên tắc tìm giá trị nhỏ kết chuyển theo công thức sau: Đầu kỳ 133 + Phát sinh (PS) trong kỳ 133 so sánh với PS trong kỳ 3331 Nếu Đầu kỳ 133 + PS trong kỳ 133 > PS trong kỳ 3331 => số kết chuyển theo 133 Nếu Đầu kỳ 133 + PS trong kỳ 133 < PS trong kỳ 3331 => số kết chuyển theo 3331 Ví dụ 3: Doanh nghiệp E áp dụng kê khai thuế theo PP khấu trừ, trong quý 1/2018 có số liệu sau: đầu kỳ 133 còn được khấu trừ là 20.000.000 đồng, trong kỳ phát sinh của 133 là 30.000.000 đồng, phát sinh trong kỳ 3331 là 40.000.000 đồng. Theo công thức kết chuyển thuế, số kết chuyển trong bài là: 20.000.000 + 30.000.000 > 40.000.000 Nợ TK 3331: 40.000.000 đồng Có TK 133: 40.000.000 đồng Bước 5: Lên cân đối tài khoảnBước 6: Lên báo cáo tài chính (Dựa vào bảng cân đối tài khoản)Trên đây là quy trình làm sổ sách kế toán doanh nghiệp xây dựng. Hy vọng rằng bài viết cung cấp cho bạn nhiều thông tin hữu ích – liên hệ ngay hoặc để lại thông tin để Kế toán Việt Hưng tư vấn cho bạn. |