Trong pháp luật phong kiến Việt Nam chỉ con trai được thừa kế tài sản

Cha mẹ có quyền để lại tài sản thừa kế cho con gái nhiều hơn con trai? Hiện nay xu hướng lập di chúc ngày càng nhiều vì có những người cha mẹ chăm chỉ tích góp những khối tài sản khá lớn và có nhu cầu để lại những tài sản này cho con của mình mà tránh được việc tranh chấp. Theo quy định của pháp luật hiện hành thì người lập di chúc có được quyền chia cho con gái nhiều hơn con trai hay phải chia đều một cách công bằng.  

Cha mẹ để lại di sản cho con như thế nào là đúng pháp luật?

Thừa kế và các loại thừa kế

Thừa kế là việc chuyển dịch di sản của người đã chết cho người còn sống. Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác. Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết.

Thừa kế được chia thành thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật.

Thừa kế theo di chúc

Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Việc thừa kế theo di chúc được quy định tại Chương XXII Bộ luật Dân sự 2015.

Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản trong trường hợp tính mạng của người đó bị cái chết đe dọa (hấp hối) thì có thể di chúc miệng. Di chúc bằng văn bản có thể công chứng, chứng thực hoặc không; nhưng người lập di chúc phải minh mẫn, không bị đe dọa và nội dung di chúc không vi phạm điều cấm của pháp luật.

Thừa kế theo pháp luật

Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật được quy định tại Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015:

• Không có di chúc.
• Di chúc không hợp pháp.
• Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
• Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Người thừa kế và hàng thừa kế

Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế. Người thừa kế cũng có thể được sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng phải đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

Bộ luật dân sự quy định chi tiết về hàng thừa kế

Hàng thừa kế được Khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định theo thứ tự:

• Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
• Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.
• Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Trong thừa kế theo pháp luật, những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau; những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước.

Quyền của người lập di chúc

Người lập di chúc có các quyền như:

• Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế
• Phân định phần di sản cho từng người thừa kế
• Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng
• Giao nghĩa vụ cho người thừa kế
• Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản

Từ những cơ sở pháp lý trên, có thể thấy, cha mẹ hoàn toàn có quyền lập di chúc để lại tại sản cho bất kỳ đứa con nào và số lượng tài sản cho mỗi người là bao nhiêu. Cha mẹ có thể dựa trên mức độ hiếu thảo, công sức nuôi dưỡng của con cái mà chia di sản thành các phần không bằng nhau. Tuy nhiên, việc này phải được cha mẹ thực hiện hoàn toàn tự nguyện và khi ý thức còn minh mẫn.

Ngoài ra, trường hợp con chưa thành niên hay con thành niên mà không có khả năng lao động không được người lập di chúc cho hưởng hoặc hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật thì họ vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất. Đây là trường hợp Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc được quy định tại Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015.

Con gái vẫn có thể được cha mẹ chia phần tài sản nhiều hơn

Từ chối nhận di sản và người không được hưởng di sản

Từ chối nhận di sản

Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản theo Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác trước thời điểm phân chia tài sản.

Trường hợp người thừa kế từ chối nhận di sản nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác là trường hợp mà pháp luật không cho phép.

Người không được hưởng di sản

Những người thuộc trường hợp theo Khoản 1 Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015 không được quyền hưởng di sản, cụ thể là những người có hành vi sau:

• Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó.
• Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản.
• Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng.
• Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.

Tuy nhiên, những người trong trường hợp nói trên vẫn được hưởng di sản nếu người để lại di sản đã biết hành vi của những người đó, nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc.

Trên đây là những quy định của pháp luật về chia thừa kế cho con trai và con gái. Nếu Quý bạn đọc có thắc mắc về vấn đề trên hoặc muốn được Tư vấn pháp luật thừa kế, có thể liên hệ Luật Long Phan qua hotline 1900.63.63.87 để được hỗ trợ nhanh nhất.