Câu khẳng định nào dưới đây là đúng?
Có thể làm thước nhựa nhiễm điện bằng cách nào dưới đây ?
Nhiều vật sau khi bị cọ xát …… các vật khác .
Thước nhựa có khả năng hút các vụn giấy :
Thanh thuỷ tinh sau khi được cọ xát bằng mảnh lụa thì có khả năng :
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng ……... bóng đèn bút thử điện.
Khi đưa một cây thước nhựa lại gần một sợi tóc
Tại sao khi lau kính bằng các khăn vải khô ta thấy không sạch bụi?
Làm thế nào để biết một vật bị nhiễm điện?
Câu hỏi: Vật nhiễm điện là gì?
Trả lời:
- Vật nhiễm điện là vật cókhả năng húthayđẩycác vật khác hoặcphóng tia lửa điệnsang các vật khác.
- Một vật có thể nhiễm điện do cọ xát, tiếp xúc với vật nhiễm điện khác hoặc do hưởng ứng
Cùng Top lời giải tìm hiểu thêm về vật nhiễm điện nhé!
1. Cách nhận biết một vật nhiễm điện
Dựa vào đặc điểm của vật nhiễm điện là nó có khả năng hút các vật khác hoặc phóng tia lửa điện sang các vật khác. Cho nên muốn biết một vật đã nhiễm điện hay chưa thì ta đưa vật cần nhận biết đến gần:
- Các vật nhẹ, nếu:
+ Nó hút được các vật nhẹ thì vật đó đã nhiễm điện.
+ Nó không hút được các vật nhẹ thì nó chưa nhiễm điện.
- Các vật nhiễm điện khác, nếu có thể:
+ Có hiện tượng phóng điện thì vật đó đã bị nhiễm điện.
+ Không có hiện tượng phóng điện thì vật đó chưa nhiễm điện.
2. Các cách làm một vật nhiễm điện:
Nhiễm điện do ma sát
+ Việc cọ xát [va đập] thanh thuỷ tinh vào mảnh lụa làm cho một số điện tử từ cácnguyên tửthuỷ tinh chuyển sang nguyên tử lụa, vì vậy nguyên tử thuỷ tinh trở thành ion dương. Thanh thuỷ tinhnhiễm điệndương do ma sát. Ngược lại lúc đó các nguyên tử lụa nhận thêm điện tử trở thành ion âm, mảnh lụa nhiễm điện âm do ma sát
+ Tương tự khi cọ xát thanh nhựa vào mảnh dạ, các điện tử từ dạ chuyển sang nhựa làm cho thanh nhựa nhiễm điện âm, còn mảnh dạ nhiễm điện dương doma sát
Nhiễm điện do tiếp xúc
+ Vật không mang điện tiếp xúc với vật nhiễm điện âm thì điện tử từ vật nhiễm điện âm chuyển sang vật không nhiễm điện làm cho vật đó trở thành nhiễm âm do tiếp xúc
+ Ngược lại khi tiếp xúc với vật nhiễm điện dương thì vật đó trở thành nhiễm điện dương do tiếp xúc
+ Những vật chất có thể nhiễm điện do tiếp xúc gọi là chất dẫn điện.
Ví dụ: Kim loại [ đồng, nhôm, sắt…]
Nhiễm điện do hưởng ứng:
+ Đưa vật B khôngnhiễm điệnđến gần vật A đã nhiễm điện [dương hoặc âm],mô tả trên hình thì các điện tử trong vật B sẽ được hút hoặc đẩy trong vật đó làm cho trong vật B phía gần với vật A có điện tích trái dấu với vật A, phía xa hơn nhiễm điện cùng dấu. Đó là hiện tượng nhiễm điện do hưởng ứng
+ Những chất không dẫn điện do tiếp xúc đềunhiễm điện do hưởng ứngvà gọi là chất cách điện hay chất điện môi. Ví dụ [ gỗ, sứ, không khí, giấy,..]
+ Những chất khác nhau, mức độ nhiễm điện do hưởng ứng khác nhau và được đặc trưng bằng hằng số điện môi [ký hiệu là e]. Hằng số điện môi của không khí và chân không bằng nhau, được quy ước là bằng 1
+ Những chất ở điều kiện bình thường không dẫn điện nhưng với một số điều kiện đặc biệt nào đó trở nên dẫn điện gọi làchất bán dẫn[ ví dụ chất bán dẫn loại p, loại n ]
+ Hiện tượng vật nhiễm điện hút vật nhẹ [ đặc tính điện ] đã nêu ở trên là do sựnhiễm điệnbằng hưởng ứng.
3. Bài tập vận dụng
Câu 1: Lược nhựa bị nhiễm điện tác dụng lực hút vào vật nào trong các vật sau?
A. Vụn giấy
B. Quả cầu kim loại
C. Dòng nước nhỏ chảy từ vòi
D. Cả ba vật trên
Giải:
Vật bị nhiễm điện có thể hút các vật nhỏ, mảnh, nhẹ, hay phóng điện vào các vật khác.
Lược nhựa bị nhiễm điện có thể tác dụng lực hút lên cả vụn giất, quả cầu kim loại hay dòng nước nhỏ chảy từ vòi.
Chọn D
Câu 2: Vào mùa đông, khi chải tóc bằng lược nhựa, thường xảy ra hiện tượng nào trong các hiện tượng sau:
A. Lược nhựa bị nhiễm điện
B. Tóc bị nhiễm điện
C. Cả tóc và lược đều nhiễm điện.
D. Cả tóc và lược đều không nhiễm điện.
Giải:
Cả tóc và lược nhựa đều bị cọ xát nên cả hai đều nhiễm điện.
Chọn C
Câu 3: Các chất ở trạng thái nào có thể bị nhiễm điện?
A. Trạng thái rắn
B. Trạng thái lỏng
C. Trạng thái khí
D. Cả ba trạng thái trên
Giải:
Các chất ở trạng thái rắn, lỏng, khí đều có thể bị nhiễm điện.
Chọn D
Câu 4: Bụi bám vào cánh quạt điện vì:
A. Khi quạt chạy nhanh bụi bị cuốn vào do vậy bụi bám lại.
B. Cánh quạt cọ xát với không khí bị nhiễm điện và hút bụi.
C. Cánh quạt quay tạo ra những vòng xoáy hút bụi.
D. Khi quạt quay gió thổi phía trước ép bụi vào cánh quạt.
Giải:
Cánh quạt khi quay cọ xát với không khí nên bị nhiễm điện và hút các hạt bụi nhỏ bám vào.
Chọn B
Câu hỏi :Vật bị nhiễm điện có khả năng gì?
Trả lời:
Các vật sau khi bị cọ xát có thể hút các vật khác như vụn giấy, vụn xốp, vụn nilon hoặc làm lóe sáng bóng đèn bút thử điện.
Cùng Top lời giải tìm hiểu thêm về vật nhiễm điện và những cách làm vật nhiễm điện nhé!
I. Vật nhiễm điện là gì?
- Vật nhiễm điện là vật cókhả năng húthayđẩycác vật khác hoặcphóng tia lửa điệnsang các vật khác.
- Một vật có thể nhiễm điện do cọ xát, tiếp xúc với vật nhiễm điện khác hoặc do hưởng ứng
II. Cách làm vật nhiễm điện
Có 3 cách để làm một vật nhiễm điện, đó là: Cọ sát, tiếp xúc và hưởng ứng.
1. Làm vật nhiễm điện bằng cách cho cọ sát
a. Thí nghiệm đơn giản chứng minh một vật có khả năng bị nhiễm điện
Sử dụng một cây thước nhựa, vụn giấy, vụn ni lông hay một quả cầu nhỏ được làm bằng xốp. Đưa một đầu thước nhựa lại gần các mẫu vụn giấy hay vụn ni lông hoặc quả cầu xốp, quan sát không thấy hiện tượng gì xảy ra.
Dùng một miến vải khô chà sát vào một đầu của thước nhựa, rồi đưa đầu này lại gần vụn giấy, vụn ni lông hay quả cầu xốp. Quan sát sẽ thấy hiện tượng những vụn giấy, vụn ni lông này bám lấy đầu thước nhựa đã được ma sát bằng vải. Hay nói cách khác, đầu thước nhựa hút lấy những vụn nhỏ này.
Những vật sau khi bị cọ sát sẽ có khả năng hút lấy những vật khác, trở thành vật bị nhiễm điện. Để kiểm tra xem vật sau khi bị cọ sát có thực sự bị nhiễm điện hay không, bạn có thể dùng bút thử điện để kiểm tra hoặc quan sát xem chúng có hút các vật nhỏ nhẹ khác hay không.
b. Các vật bị nhiễm điện là các vật có mang điện tích bên trong
Khi vật không mang điện tích và vật có mang điện tích cọ sát vào nhau. Khiến cho các electron di chuyển từ vật bị nhiễm điện tích sang vật không điện tích. Lúc này vật mang điện tích lúc đầu thiếu electron trở thành vật mang điện tích dương. Còn vật không mang điện tích ban đầu lại có thêm electron trở thành vật mang điện tích dương.
Bạn có thể dễ quan sát thấy hiện tượng nhiễm điện ngay trong đời sống thường ngày.Chẳng hạn như:
Vào những ngày thời tiết lạnh bạn thường đội mũ cho ấm khi đi ra ngoài trời. Sau đó tháo mũ bạn dễ thấy được những sợi tóc bị hút vào bên trong nón lên. Đó là giữa tóc và nón đều bị nhiễm điện.
Vào những lúc nắng nóng, bạn dùng lược chảy tóc thì thấy tóc bị hút bởi lược và kéo thẳng ra. Lúc chải bạn vô tình tạo ra sự ma sát giữa lược và tóc nên khiến cho cả hai đều bị nhiễm điện.
Cánh quạt điện sử dụng lâu ngày có rất nhiều bụi bám trên mép cánh quạt. Nếu thấy bụi trên bề mặt bàn bạn có thể dễ dàng thổi bay đi. Trong khi cánh quạt quay rất mạnh nhưng lại không đẩy được bụi, thậm chí còn bị bám ngược lại. Giải thích hiện tượng này cũng chính là sự nhiễm điện do cọ sát.
Thực chất trong không khí có rất nhiều tạp chất và bụi. Khi cánh quạt quay, nó ma sát với không khí. Cụ thể là những hạt bụi mà mắt thường không thể thấy được. Trở thành vật nhiễm điện nên cánh quạt hút những hạt bụi trong không khí. Khiến chúng bám lại vào mép cánh quạt. Tích tụ ngày càng nhiều nên chúng ta mới có thể thấy rõ.
2. Làm vật nhiễm điện bằng cách tiếp xúc với vật khác
Giữa một vật nhiễm điện và một vật không bị nhiễm điện. Khi cho hai vật này tiếp xúc với nhau [không phải cọ sát hay tạo lực ma sát] mà chỉ đơn giản để thật gần nhau hoặc đặt chồng chéo lên nhau thì vật còn lại sẽ bị nhiễm điện cùng dấu với vật đã bị nhiễm điện.
3. Làm vật nhiễm điện bằng cách hưởng ứng
Khi đưa một vật đang nhiễm điện dương đến gần một thanh kim loại AB trung hoà về điện tích. Lúc này khi thử nghiệm sẽ thấy được đầu A của thanh kim loại bị nhiễm điện dương, còn đầu B sẽ nhiễm điện âm nếu đầu B nằm gần vật nhiễm điện dương.
Nếu đầu A nằm gần vật nhiễm điện dương thì đầu A bị nhiễm điện tích âm, còn đầu B nhiễm điện tích dương.
Ta thấy rằng bất kỳ vật nào trung hoà về điện khi tiếp xúc gần với vật bị nhiễm điện thì hai đầu của vật trung hoà điện tích sẽ bị nhiễm điện tích trái dấu nhau, đầu nào gần vật nhiễm điện thì đầu đó có điện tích trái dấu với vật nhiễm điện.
Hiện tượng này được gọi là nhiễm điện do hưởng ứng hay còn gọi là cảm ứng tĩnh điện.
Một vật có thể từ không mang điện sang trở thành vật mang điện tích dương. Điện tích âm khi bị tác động bởi cọ sát, tiếp xúc hay hưởng ứng. Hiểu được những nguyên lý này.