Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Trương Nghĩa Bình - Bác sĩ Chuyên khoa sản - Khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Đa phần trong các trường hợp, bánh rau bị canxi hóa chỉ là một dấu hiệu cho biết mức độ trưởng thành bình thường của thai gần đủ tháng. Tuy nhiên hầu như các nguyên nhân vôi hóa bánh nhau thai quá mức là do mẹ bầu bổ sung quá nhiều thực phẩm giàu canxi trong thai kỳ. Mặc dù việc bổ sung canxi khi mang thai là cần thiết nhưng nếu lạm dụng quá mức sẽ khiến canxi lắng đọng trong bánh nhau.
Bánh nhau là cơ quan trao đổi giữa mẹ và thai nhi, đảm bảo sự hô hấp nuôi dưỡng bào thai. Bánh nhau còn có những hoạt động biến dưỡng và nội tiết, thực hiện vai trò nội tiết trong thai kỳ.
Bánh nhau có tác dụng như lá phổi của con người, truyền oxy cho thai nhi, bảo vệ thai nhi khỏi nguy cơ hít phải nước ối; lọc độc tố, đào thải các chất độc hại có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi; vận chuyển những chất thải sinh học do thai nhi thải ra đến hệ thống tuần hoàn của người mẹ.
Bánh rau còn bảo vệ em bé khỏi nguy cơ bị nhiễm trùng, che chở bào thai, ngăn cản sự xâm lấn của vi khuẩn, các độc tố....
Canxi hóa bánh rau hay còn gọi là vôi hóa bánh rau liên quan đến sự tích tụ canxi ở bánh nhau. Thông thường sự tích tụ canxi sẽ tăng dần theo tuổi thai và khi thai trưởng thành [≥38 tuần] thì vôi hóa bánh nhau thai.
Canxi hóa bánh rau hay còn gọi là vôi hóa bánh rau liên quan đến sự tích tụ canxi ở bánh nhau
Mức độ vôi hóa bánh rau được chia làm các cấp độ sau:
- Độ 0: tuổi thai khoảng 31 ± 1 tuần;
- Độ 1: tuổi thai 34 ± 3,2 tuần;
- Độ 2: tuổi thai 37,6 ± 2,7 tuần;
- Độ 3: tuổi thai 38,4 ± 2,2 tuần – Đây là độ trưởng thành cao nhất của bánh nhau.
Khi vôi hóa bánh nhau thai độ 3 cho thấy, chức năng phổi thai nhi đã bắt đầu hoàn thiện, em bé có thể dần thích nghi và hoàn toàn có thể sống khi ra ngoài môi trường.
Tuổi thai càng lớn thì độ trưởng thành của rau thai càng cao, nhưng ở mỗi người biểu hiện khác nhau, tùy mỗi người mà quá trình canxi hóa bánh rau diễn ra nhanh hay chậm.
Đa phần trong các trường hợp, bánh nhau bị vôi hoá chỉ là một dấu hiệu cho biết mức độ trưởng thành bình thường của thai gần đủ tháng. Tuy nhiên hầu như các nguyên nhân vôi hóa bánh nhau thai quá mức là do bà bầu bổ sung quá nhiều thực phẩm giàu canxi trong thai kỳ.
Mặc dù việc bổ sung canxi khi mang thai là cần thiết nhưng nếu lạm dụng quá mức sẽ khiến canxi lắng đọng trong bánh nhau. Có thể gây nên hiện tượng thừa canxi ở bé sơ sinh, gây ra tình trạng thóp kín quá sớm, xương hàm rộng và nhô ra hoặc động mạch chủ bị thu hẹp..., gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.
Nếu phát hiện cơ thể có những dấu hiệu sau đây, mẹ bầu cần đi khám vì có thể là dấu hiệu của tình trạng canxi hóa bánh rau:
- Bà bầu có cảm giác khô miệng thường xuyên;
- Bà bầu hay cảm thấy đau đầu và hay quên;
- Bà bầu có cảm giác các cơ hơi bị co cứng;
- Mẹ bầu tiểu tiện, táo bón nhiều lần trong ngày.
Chi tiết về sự phát triển của thai nhi qua từng tuần, cha mẹ nào cũng nên tìm hiểu:
Trong hầu hết trường hợp, sự tích tụ canxi này không ảnh hưởng đến chức năng của nhau và thai nhi không bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sự tích tụ canxi hóa bánh rau nhiều có thể gây ra một số ảnh hưởng sau:
- Tích tụ canxi vùng nào sẽ gây xơ hóa nhau vùng đó và gây tắc nghẽn một vài mạch máu trong bánh nhau.
- Nếu canxi hóa độ 3 xảy ra từ những tuần thai sớm sẽ khiến việc truyền dinh dưỡng từ mẹ sang con sẽ kém, thai nhi trong bụng hấp thụ được ít chất dinh dưỡng hơn, dẫn đến gây ra tình trạng suy dinh dưỡng bào thai.
- Những thai quá ngày sinh và bánh nhau bị vôi hóa nhiều có nguy cơ bị suy thai cao hơn do tình trạng thiếu oxy trầm trọng. Các thai này cũng sẽ có tỷ lệ tử vong cao gấp 3 lần so với các thai nhi khác.
- Nếu kéo dài đến tuần 42, vôi hóa bánh rau sẽ còn diễn ra nhanh hơn. Máu tập trung ở bánh nhau sẽ giảm xuống, khiến việc trao đổi oxy diễn ra khó khăn. Tình trạng này nếu kéo dài lâu có thể dẫn đến suy thai, thai chết trong quá trình chuyển dạ hoặc chết ngay sau khi sinh chỉ vài tiếng hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ do não bị thiếu oxy.
Vì thế, với tất cả các thai phụ, kể cả chẩn đoán có vôi hóa hay không vôi hóa bánh rau thai phụ cũng cần đi khám theo đúng chỉ định, đúng lịch hẹn của bác sĩ. Khi thai nhi đủ ngày đủ tháng [qua đánh giá siêu âm về lượng nước ối, độ vôi hóa rau thai...] mà thai phụ vẫn chưa có dấu hiệu trở dạ, bác sĩ sẽ có những chỉ định can thiệp kịp thời để tốt nhất cho sức khỏe mẹ và bé.
Mẹ bầu cần bổ sung canxi đúng cách theo các giai đoạn phát triển của thai kỳ
Khi mang thai, sản phụ cần đều đặn đến khám tư vấn ở các bác sĩ sản khoa trong suốt thời kỳ mang thai, đó là cách để theo dõi và kiểm soát tốt nhất.
Sự lạm dụng canxi ở một số thai phụ sẽ khiến canxi bị lắng đọng ở bánh nhau, gây nên hiện tượng canxi hóa bánh nhau. Ngoài ra, dùng quá nhiều canxi có thể gây nên hiện tượng thừa canxi ở bé sơ sinh, với các biểu hiện: thóp kín quá sớm, xương hàm nhô ra và rộng, động mạch chủ bị thu hẹp.
Do vậy, cần bổ sung canxi đúng cách theo các giai đoạn phát triển của thai kỳ:
- Từ 0 - 12 tuần trong thai kỳ: Mẹ bầu cần cung cấp khoảng 50 mg canxi/ ngày [tương đương 1 - 2 cốc sữa]
- Từ 13-26 tuần trong thai kỳ: Mẹ bầu cần cung cấp khoảng 1200mg canxi, không nên bổ sung chậm quá 20 tuần. Càng về sau càng phải cung cấp lượng canxi nhiều hơn.
- Từ 27-38 tuần trong thai kỳ: Mẹ bầu cần cung cấp đủ 150 - 450 mg canxi để đảm bảo cho quá trình phát triển toàn diện của cả mẹ và bé.
- Sau sinh: Mẹ cần lưu ý bổ sung canxi đầy đủ để cơ thể được hồi phục và cải thiện chất lượng sữa mẹ cho con.
Canxi hóa bánh nhau thường xảy ra ở 3 tháng cuối thai kỳ, do đó, ngoài việc chú ý đến hiện tượng này thì sức khỏe của cả mẹ và thai nhi trong giai đoạn này cũng cần được theo dõi, kiểm tra chặt chẽ. Thai phụ cần:
Dịch vụ thai sản trọn gói tại Vinmec giúp quá trình mang thai của thai phụ trở nên nhẹ nhàng và an toàn hơn. Trong suốt quá trình mang thai, thai phụ sẽ được thăm khám bởi các bác sĩ hàng đầu khoa Sản có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, đưa ra những tư vấn, hướng xử lý tốt nhất cho sức khỏe của cả mẹ và bé.
Bác sĩ Trương Nghĩa Bình có kinh nghiệm trên 13 năm trong lĩnh vực khám chữa bệnh Sản phụ khoa, có chuyên môn cao và kinh nghiệm lâu năm trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý Sản Phụ khoa.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
XEM THÊM:
Độ trưởng thành thai nhi là chỉ số dùng để đánh giá mức độ lắng đọng canxi trong bánh nhau. Chỉ số này thế nào thì được đánh giá là an toàn cho bé? Mẹ bầu tháng cuối có nên dừng bổ sung canxi để tránh bị vôi hóa bánh nhau? Hãy cùng đọc bài viết để biết thêm:
- Thế nào là độ trưởng thành thai nhi
- Ảnh hưởng của chỉ số này đến sức khỏe em bé
- Hướng dẫn chăm sóc mẹ bầu trong thai kỳ.
Độ trưởng thành thai nhi là gì?
Bánh nhau là cơ quan có nhiệm vụ trao đổi chất giữa mẹ và thai nhi, đảm bảo hô hấp nuôi dưỡng bào thai. Bánh nhau có tác dụng như lá phổi, truyền oxy cho thai nhi và bảo vệ em bé khỏi nguy cơ hít phải nước ối, lọc độc tốt, đào thải chất độc hại… Ngoài ra đây còn là bộ phận bảo vệ em bé khỏi nguy cơ nhiễm trùng và sự xâm lấn của vi khuẩn, độc tố…
Hình ảnh nhau thai bị vôi hóa [Ảnh: Vinmec]
Độ trưởng thành của thai nhi hay còn gọi là độ trưởng thành nhau thai. Đây là khái niệm dùng để chỉ mức độ lắng đọng canxi trong bánh nhau [vôi hóa] của nhau thai. Khi thai nhi càng lớn thì sự tích tụ canxi càng tăng dần và khi thai trưởng thành [khoảng trên 38 tuần] thì sẽ xảy ra hiện tượng vôi hóa bánh nhau. Tuy nhiên đây là hiện tượng bình thường mà nhờ vào đó bác sĩ dùng để đánh giá mức độ trưởng thành của em bé.
Thông qua máy siêu âm, bánh nhau sẽ được đánh giá mức độ canxi hóa với các cấp độ sau:
- Độ trưởng thành 0: tuổi thai khoảng 31 tuần [+/- 1 tuần]
- Độ trưởng thành 1: tuổi thai 34 tuần [+/- 3,2 tuần]
- Thai nhi trưởng thành độ 2: tuổi thai 37,6 tuần [+/- 2,7 tuần]
- Độ 3: Tuổi thai trung bình khi nhau thai trưởng thành độ 3 là khoảng 38 tuần. Lúc này màng ối đã hoàn chỉnh, vách ngăn của nhau thai tích tụ canxi bao quanh các thùy, có các khu vực hồi âm ở trung tâm.
Sự trưởng thành của nhau thai là không giống nhau ở từng mẹ, tốc độ trưởng thành nhau thai có thể nhanh hoặc chậm tùy 1 số điều kiện nhất định. Bánh nhau có thể lão hóa nhanh ở các mẹ có thai chậm tăng trưởng hoặc tiền sản giật hoặc có thể trưởng thành chậm nếu mẹ bị tiểu đường thai kỳ, bất đồng nhóm máu giữa mẹ và con.
Bác sĩ sẽ chẩn đoán độ trưởng thành của thai theo từng trường hợp cụ thể và có thể có vài chênh lệch. Khi mẹ siêu âm sẽ có biểu hiện bằng những nốt hóa vôi trên bề mặt của bánh nhau. Khi thai đủ tháng thì độ trưởng thành của bánh nhau thông thường là vào khoảng độ II, III. Do đó, nếu thai dưới 30 tuần độ trưởng thành của bánh nhau là 0, I là bình thường. Theo Ths. BS Phan Thanh Bình , Khoa Chăm sóc trước sinh – BV Từ Dũ thì độ trưởng thành nhau không có ảnh hưởng đến dinh dưỡng thai, nên mẹ cứ yên tâm đi khám thai khi tới ngày.
Bạn có thể chưa biết:
Độ trưởng thành của thai nhi, mức độ canxi hóa bánh nhau ảnh hưởng ra sao tới em bé?
Canxi hóa bánh nhau còn được ghi trên kết quả siêu âm là “xơ hóa bánh nhau”, “độ trưởng thành”. Thông thường trên 37-38 tuần, nhau thai sẽ vôi hoá độ 3.
Hầu hết các thai phụ khi đọc kết quả siêu âm độ trưởng thành 1, độ trưởng thành 2 của thai nhi sẽ thấy khó hiểu. Hoặc mẹ bầu thấy mình bị canxi hóa bánh nhau thì rất lo lắng, sợ nhau thai vôi hóa nhanh, dinh dưỡng qua nhau thai nuôi thai nhi sẽ chậm hơn.
Theo các bác sĩ sản khoa, kể cả khi kết quả xét nghiệm là thai trưởng thành độ 3 sớm, đặc biệt khi thai nhỏ hơn 33 tuần tuổi, đa số vẫn không gây nguy hiểm gì cho bé.
Khám thai định kỳ để đánh giá mức độ trưởng thành của bánh nhau [Ảnh: istockphoto]
Tuy vậy, một vài trường hợp sẽ có tình trạng kém dinh dưỡng cho bào thai vàgây ra một số ảnh hưởng sau:
- Tích tụ canxi vùng nào sẽ gây xơ hóa nhau vùng đó và gây tắc nghẽn một vài mạch máu trong bánh nhau.
- Suy dinh dưỡng bào thai nếu hiện tượng canxi hóa xảy ra sớm.
- Những thai quá ngày sinh và bánh nhau bị vôi hóa nhiều có nguy cơ bị suy thai cao hơn do tình trạng thiếu oxy trầm trọng.
- Nếu kéo dài đến tuần 42, vôi hóa bánh rau thường diễn ra nhanh hơn. Máu tập trung ở bánh nhau sẽ giảm xuống, khiến việc trao đổi oxy diễn ra khó khăn, gây nguy hiểm đến tính mạng thai nhi.
Vì vậy, bạn nên đi khám đều đặn để theo dõi sát sự tăng trưởng của bé. Khi có dấu hiệu ảnh hưởng đến thai, bác sĩ sẽ cho chỉ định can thiệp kịp thời.
Cách chăm sóc mẹ bầu cuối thai kỳ như nào để độ trưởng thành thai nhi đúng chuẩn?
Mặc dù tình trạng vôi hóa không quá nguy hiểm nhưng nếu tuổi thai vẫn còn nhỏ và độ vôi hóa quá lớn thì vẫn có thể gây ra một số ảnh hưởng nhất định đối với sự phát triển của em bé trong bụng mẹ. Chính vì vậy, mẹ bầu cần hết sức lưu ý về các quy tắc chăm sóc thai kỳ như sau:
Khám thai theo định kỳ
Với tất cả các thai phụ, kể cả chẩn đoán có vôi hóa hay không vôi hóa bánh rau thai phụ cũng cần đi khám theo đúng chỉ định, đúng lịch hẹn của bác sĩ. Khi thai nhi đủ ngày đủ tháng [qua đánh giá siêu âm về lượng nước ối, độ vôi hóa rau thai…] mà thai phụ vẫn chưa có dấu hiệu trở dạ, bác sĩ sẽ có những chỉ định can thiệp kịp thời để tốt nhất cho sức khỏe mẹ và bé.
Tiếp tục bổ sung canxi theo chỉ định của bác sĩ
Vôi hóa nhau thai không phải do sử dụng nhiều canxi hay phải ngừng uống canxi để ngăn chặn tình trạng này. Do đó, mẹ bầu vẫn nên tiếp tục bổ sung canxi vào 3 tháng cuối của thai kỳ theo sự chỉ dẫn của bác sĩ thông qua viên uống và chế độ dinh dưỡng với các thực phẩm giàu canxi như:
- Sữa và các chế phẩm từ sữa
- Hải sản
- Các loại tôm, cua đồng nhỏ
- Cam
- Các loại hạt như hạnh nhân,
- Rau lá xanh đậm như rau bina
Bạn có thể chưa biết:
Lưu ý khi bổ sung canxi cho mẹ bầu
Lượng canxi bổ sung cho mẹ bầu không nên vượt quá 2.500mg/ngày để tránh gây tăng canxi máu.
Canxi có trong thực phẩm mà bà bầu ăn uống hàng ngày, nhưng cũng có trong các thuốc bổ sung và trong một số thuốc nhóm kháng acid để điều trị bệnh tiêu hóa.
Nếu mẹ bầu cần bổ sung canxi qua đường thuốc uống thì bác sĩ sẽ quyết định, mẹ không được tự ý uống vì đòi hỏi phải có sự giám sát chặt chẽ về y khoa. Thường các bác sĩ sẽ chỉ định kèm thêm vitamin D để hấp thụ canxi hiệu quả hơn.
Tương tác giữa sắt và canxi có thể xảy ra nếu bổ sung 2 chất này cùng lúc. Vì vậy, theo lời khuyên từ bác sĩ, mẹ nên bổ sugn hai chất dinh dưỡng này cách nhau vài giờ thay vì đồng thời. Mẹ có thể uống canxi trong bữa ăn [từ thức ăn] và viên sắt có thể uống giữa các bữa ăn.
Hạn chế thực phẩm nhiều muối [Ảnh: istockphoto]
Hạn chế các thực phẩm không tốt cho thai nhi
Để cơ thể hấp thu canxi hiệu quả thì mẹ bầu cũng cần tránh một số thực phẩm sau đây:
- Những loại thức uống có ga, nước ngọt, cà phê và một số thực phẩm khác có chứa nhiều acid photphoric.
- Thức ăn có hàm lượng chất béo cao vì đây là nguyên nhân chính gây nên tình trạng thiếu hụt canxi ở bà bầu vào giai đoạn 3 tháng cuối của thai kỳ.
- Cẩn thận khi sử dụng những thực phẩm có chứa acid phytic như bột chưa lên men hay một số loại như măng, hành,…
- Kiểm soát lượng muối nạp vào cơ thể mỗi ngày bởi loại gia vị này không những làm giảm khả năng hấp thụ canxi của cơ thể mà còn khiến canxi bị hao hụt thông qua đường bài tiết
Độ trưởng thành 3 của thai nhi thường xảy ra ở 3 tháng cuối thai kỳ, do đó, ngoài việc chú ý đến hiện tượng này thì sức khỏe của cả mẹ và thai nhi trong giai đoạn này cũng cần được theo dõi, kiểm tra chặt chẽ. Mẹ nên theo dõi sức khỏe cẩn thận, khi có bất kỳ dấu hiệu nào bất thường thì nên thăm khám ngay lập tức để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Nguồn tham khảo: Hỏi về độ trưởng thành thai nhi và Độ trưởng thành nhau thai – BV Từ Dũ
Xem thêm:
- Canxi hóa bánh nhau có nguy hiểm không? Làm thế nào để khắc phục hiện tượng này?
- Mách mẹ cách đọc các chỉ số thai nhi chính xác, đầy đủ nhất
- Chế độ dinh dưỡng chuẩn bị mang thai: Làm gì để thai kỳ vẹn toàn?
Vào ngay Fanpage của theAsianparent Vietnam để cùng thảo luận và cập nhật thông tin cùng các cha mẹ khác!
Bạn có quan tâm tới việc nuôi dạy con không? Đọc các bài báo chuyên đề và nhận câu trả lời tức thì trên app. Tải app Cộng đồng theAsianparent trên IOS hay Android ngay!