Cơn sốt lan rừng đột biến gen, đặc biệt là dòng Phi Điệp 5 cánh trắng [5ct] với các phi vụ giao dịch có giá từ vài trăm triệu đến cả chục tỷ đồng liệu đang đi về đâu?
Embargenting sẽ giúp các bạn giải đáp tất tần tật những nghi vấn đang tồn tại xung quanh cây Lan Đột Biến.
Từ việc tại sao chúng lại có giá khủng - đến thị trường lan hiện tại thế nào - và có những mặt bông nào đang hot mặt bông nào xuống giá tại bài viết dưới đây.
Lan đột biến [lan VAR] là gì?
Lan đột biến gen là những loài sở hữu mặt hoa và hình dáng độc lạ, hiếm có, khác biệt hẳn với những loài khác trong quần thể.
Nói rõ ràng hơn thì một bông hoa đột biến sẽ khác với hoa thường ở chỗ cả 3 bộ phận hoặc 1 trong 3 bộ phận cánh, mắt và mũi của nó chuyển sang màu trắng.
Ta có thể lấy ra ví dụ dễ hiểu cho hiện tượng này trên dòng phi điệp tím như sau:
- Mặt bông tím thông thường cánh, mắt và mũi sẽ mang lẫn lộn 3 màu sắc cơ bản là tím pha trắng và phớt hồng.
- Nhưng nhìn mặt bông đột biến 5ct Bảo Duy dưới đây, bạn có thể thấy rõ ràng cánh hoa và mũi hoa của nó đã chuyển hẳn sang một sắc trắng tinh khôi cực kỳ "khác bọt".
Nguồn gốc hình thành
Nguồn gốc của hoa lan đột biến bắt nguồn từ hiện tượng biến dị sinh học rất dễ bắt gặp ở thực vật ngoài tự nhiên.
Giải thích trên cơ sở khoa học, biến dị sinh học này chia ra thường biến và đột biến:
- Đột biến gây biến đổi hẳn về bản chất cấu trúc di truyền từ bên trong vật chủ [như GEN, DNA, NST] nên loại này có thể truyền được.
- Còn thường biến chỉ làm biến đổi mức phản ứng GEN do tác động của các yếu tố về điều kiện ngoại cảnh và môi trường - vì vậy loại biến dị này không di truyền được.
Hoa lan thực tế cũng thực vật, vì vậy nên nó cũng được chia ra 2 loại như thế:
- Lan đột biến là loại sở hữu kiểu hình đơn lẻ, độc đáo, khác biệt với quần thể, có khả năng sinh sản và di truyền sự khác biệt về kiểu hình đó đến đời sau.
- Còn lan thường biến là những cây cũng có kiểu hình khác biệt xong chỉ xảy ra đồng loạt ở 1 vùng khí hậu nào đấy và không thể di truyền đặc tính quý hiếm này.
Ở một số trường hợp đặc biệt khác, cây lan đột biến mua về lại không thể hiện kiểu hình khác biệt nữa, có thể hiểu đơn giản là bởi kiểu hình đó nằm trong gen lặn nên nó bị ẩn đi mỗi khi có gen trội song hành.
Còn nếu như kiểu hình khác biệt của cây lan đột biến liên tục thể hiện cho đời sau, với số lượng đủ lớn, thời gian đủ lâu thì nó có thể được tách chi hình thành hẳn một loài mới.
Phi Điệp đột biến là gì?
Phi điệp đột biến [tên viết tắt Phi Điệp Var] là một trong những dòng lan được ưa chuộng nhất của họ đột biến.
Với sự xuất hiện của những cái tên danh giá như 5ct Tiên sa, 5ct Vô thường, Tam bảo sắc đột biến, Lâm Hải, Đai Châu, ...
Hiện nay Phi Điệp đột biến đang được giới chơi lan cả nước ráo riết săn lùng. Minh chứng cho điều đó là những phi vụ giao dịch bạc tỷ diễn ra liên tiếp thời gian gần đây.
Phân biệt lan thường với lan đột biến
Như mình đã trình bày ở đầu bài thì lan đột biến sẽ khác với lan thường ở điểm hoặc mắt, hoặc cánh, hoặc mũi, hoặc cả 3 bộ phận này của mặt lan chuyển sang màu trắng tinh.
Xong bạn nên chú ý, những trường hợp hoa chuyển sang hồng thì người ta gọi là hồng chứ không được tính là đột biến đâu nhé. Rất nhiều bạn đã nhầm lẫn vẫn đề này.
Nhận diện mặt lan đột biến có giá trị
Chia sẻ về cách nhận diện mặt lan phi điệp đột biến có giá trị [loại lan đang hot nhất thị trường], anh Lê Văn Quyền chủ vườn lan lâu năm và có tiếng tại huyện Lương Sơn Hoà Bình khẳng định: "Với dân chơi giàu kinh nghiệm, chỉ cần nhìn thân, lá là biết đó có phải cây phi điệp đột biến "XỊN" hay không."
Anh cho biết, tuỳ vào việc mặt hoa hội tụ hài hoà được bao nhiêu yếu tố quý hiếm mà người ta sẽ định giá nó cao hoặc thấp.
Sau đây là các tiêu chí để đánh giá những mặt hoa giả hạc có giá trị theo quy chuẩn của giới chơi lan:
- Số lượng cánh và khuôn bông: Một mặt bông đỉnh nhất là bông đủ 5 cánh gồm 3 cánh đài và 2 cánh vai, độ chênh lệch giữa các cánh không quá lớn, các cánh cách đều nhau. Ba cánh đài của hoa tạo thành một hình tam giác cân hoặc tam giác đều, cánh đài đỉnh chỉ hướng 12h và 2 cánh đài bên một cánh chỉ 8 giờ và một cánh chỉ 4 giờ.
- Độ bay của cánh: Cánh hoa đột biến được xếp vào loại đẹp là dòng cánh bay - tức các cánh hoa cong vừa phải vuốt về phía sau [loại cong vút quá thì lại không đẹp], độ mở phẳng, kích thước bông lớn.
- Cánh vai: Loại vai bay là loại đẹp nhất, loại vai ngang, vai xuôi hay vai rủ sẽ có giá trị thấp hơn và chỉ được xếp vào dòng bình thường.
- Gân cánh: Gân cánh mà chạy đều rõ ràng, hài hoà cân đối, tương phản với màu cánh thì là bông hoa quý hiếm.
- Màu sắc cánh: Màu sắc cánh đẹp là màu cánh làm nền cho mũi, mắt và lưỡi bông nổi bật. Hiện tại loại hot là loại có 5 màu cánh trắng tinh, sau đó đến cánh hồng, cánh chớp và cánh tím cuối cùng.
- Bộ cánh: Phi điệp có bộ 4 bộ cánh phổ biến gồm cánh mai, cánh bầu, cánh tiêu, cánh nhọn. Loại cánh mai đang được đánh đánh giá là hài hoà cân đối và đẹp nhất trong các loại, cánh bầu, cánh tiêu, cánh nhọn lần lượt xếp sau.
- Mũi hoa có màu trắng là mũi đột biến - giá trị luôn cao nhất, mũi hồng thuộc loại khá khẩm, thấp nhất là loại mũi tím, đen.
- Kiểu mắt: Phi điệp có 4 kiểu mắt: mai nai, mắt trâu, mắt cua và mắt xước. Dòng mắt xước là dòng đang rất được được ưa thích, đặc biệt với những mặt bông xước rõ ràng, kẻ chỉ mảnh không lem và cách đều nhau. Các dòng mắt còn lại kém hơn một bậc.
- Màu sắc mắt: Màu sắc mắt có thể cùng màu hoặc khác màu với cánh. Tuy nhiên như nào là đẹp thì còn tuỳ, mỗi loại màu khác nhau sẽ có vẻ đẹp khác nhau, không có tiêu chuẩn cố định.
- Lưỡi hoa cân xứng không bị lệch sang một bên, có hình trái tim hoặc hình táo hoặc hình tròn thì được xếp vào hàng "canh xả"
- Màu sắc: Hiện tại loại lưỡi bệt, lưỡi phấn và lưới tuyết là 3 màu sắc được ưa chuộng.
- Phi điệp có họng ống - họng âm - họng kín - họng hở. Loại họng mà có thêm một đường chỉ, sạch đẹp không lem màu sẽ được đánh giá cao.
- Cây lan đẹp sẽ mang thân chủ trò, lá hình lá mít, sắp xếp kiểu chân rết hoặc hình cái thìa.
Để tìm mua được giống lan đột biến đẹp đúng chuẩn, người mới chơi cơ bản cần có hiểu biết rõ ràng về chúng cũng như nắm chắc cách phân biệt hàng thật giả.
Các chủ nhà vườn khuyên rằng tốt nhất là hãy tìm đến tận nơi bán để xem mặt lan, tránh các giao dịch mua bán qua mạng để không hốt phải "hàng hoa treo đầu dê bán thịt chó" bạn nhé.
Lý do dòng đột biến đắt giá
Thực tế lan đột biến [lan var] không có giá cố định, đặc biệt với những giò lan đẹp độc lạ thì giá trị của nó bao nhiêu là còn phụ thuộc vào sự thoả thuận giữa người mua và chủ vườn.
Nhận định về lý do tại sao dòng lan Var lại đắt giá tiền tỷ như vậy, có 3 nguyên nhân chính được các chuyên gia đưa ra:
- Thứ nhất chúng sở hữu vẻ đẹp độc lạ, cực hiếm có
- Thứ hai khả năng di truyền kiểu hình quý hiếm đem lại giá trị kinh tế không tưởng
- Và cuối cùng là vì nó khó chăm sóc nên chưa thể nhân giống hàng loạt
Lan đột biến hiếm như nào?
Tỉ lệ xảy ra đột biến thực tế rất thấp thường là 1/1000000 [1/1 triệu] hoặc là 1/10000 [1/1 vạn] cây thường mới có một cây đột biến.
Đã vậy lại còn là những mặt hoa có độ đẹp tinh xảo, màu sắc hài hoà, cấu trúc cân xứng nữa nên nó cực kỳ khó gặp.
Khẳng định về sự quý hiếm của lan đột biến, GS. TSKH Trần Duy Quý, chủ tịch hội hoa lan Hà Nội cho biết: "Đột biến là quá trình xảy ra đột ngột, riêng rẽ, ngẫu nhiên, không định hướng ở cơ thể sống trong điều kiện tự nhiên nên đa số là đột biến gen là đột biến lặn và có hại, một số ít có lợi và có ý nghĩa rất lớn đối với quá trình tiến hóa và chọn giống. Vì vậy, một giống hoa lan đột biến có được màu sắc đẹp, cấu trúc bông chặt chẽ, hương thơm quến rũ...thực sự là một báu vật trời cho. Đây là nguyên nhân chính làm cho những giống này trở nên quý giá và hấp dẫn người chơi lan." [Trích chia sẻ của ông Trần Duy Quý, nguồn Báo Nông Nghiệp]
Chúng khó chăm sóc ra sao?
Sau khi xảy ra đột biến, cấu trúc nhiễm sắc thể của một số cây lan thực tế còn rất lỏng lẻo, dễ bị tác động bởi các yếu tố môi trường [ví dụ nhiệt độ, thời tiết, điều kiện chăm sóc, ...]
Nên việc biến mất kiểu hình quý hiếm hoặc bị chết vì bệnh do thay đổi điều kiện ngoại cảnh, hoặc là do kỹ thuật của người chăm sóc không đúng cách là trường hợp không phải hiếm gặp.
Ðầu năm 2019, vụ việc một chủ vườn lan ở Hòa Bình bị thối hàng chục chậu Phi Điệp đột biến, được giới thạo lan định giá đến 20 tỷ đồng là một lời cảnh tình cho bất kì ai đang có ý định đầu tư kiếm lời từ lan nhưng lại không có kiến thức và kinh nghiệm chăm sóc đàng hoàng.
Khả năng nhân giống đem lại giá trị không tưởng
Tính di truyền là một đặc điểm cốt lõi nhất khiến dòng đột biến sốt-xình-xịch như vậy. Từ một giò nhỏ, hay nói cách khác là mỗi kie [chồi lan] bé xíu thôi người chơi có thể nhân giống lên thành nhiều giò lan khác nhau, bán đi, lợi nhuận thăng cấp số nhân dễ dàng.
Thị trường lan đột biến
Thời điểm 2020 đổ về trước
Thị trường lan đột biến sốt đùng đùng, nhất là khoảng thời gian tháng 8, tháng 9 năm ngoái [2020].
Những cuộc giao dịch trao đổi lan đột biến hàng tỷ đồng tiếp nối công khai, dồn dập liên tiếp, khiến bao người không khỏi sốc nặng trong lòng.
- Giao dịch bướm đại ngàn 700 triệu: Đây là mũi tên mở đầu cho cơn sốt lan đột biến, khi đó vào giữa 2018, một chủ hộ trồng lan tại Thừa Thiên Huế đã bán gốc Phi Điệp đột biến 5 cánh trắng cho một người đàn ông ở Hải Phòng với giá 700 triệu đồng.
- Mua Bướm Đại Ngàn 1,1 tỷ đồng: Diễn ra ngay sau cuộc giao dịch bên trên không lâu, mặt bướm đại ngàn được bán với gía 1.1 tỷ khiến cho dư luận chưa kịp bàng hoàng thì lại được thêm một phen điên đảo.
- Mua Giã Hạc 5 cánh trắng 6,8 tỷ: Cuộc giao dịch này diễn ra vào tháng 6/2020, câu lạc bộ sông Hàn Đà Nẵng mua lại giò lan Giã Hạc 5 cánh trắng với giá 6.8 tỷ từ Anh Võ Tuyên [người ở xã La Gi, Bình Thuận]
- 3 chậu lan đột biến 32 tỷ đồng: 3 giò lan đột biến với giá khủng 32 tỷ đồng được anh Nguyễn Thanh Xuân - một đại gia chơi lan ở Bình Phước mua lại là một phi vụ giao dịch cũng đầy chấn động. Chủ của 3 chậu lan thông tin, đó là cây Bảo Duy 5 cánh trắng giá 12 tỷ, cây Bảo Duy 5 cánh trắng khác giá 9,9 tỷ, và cây Da Vàng 10 tỷ đồng.
- Bạch tuyết Á Hậu trổ hoa 20 tỷ: Giữa những ngày hè tháng 7/2020, giò Bạch tuyết Á Hậu trổ hoa 20 tỷ tại một nhà vườn tại Đông La Hà Nội giao dịch thành công một lần nữa khiến giới làng chơi hốt hoảng.
Sang thời điểm đầu năm nay
Xong sang điểm đầu năm nay 2021 thì những người chơi lan đột biến không còn được thuận lợi như trước, dần xuất hiện dấu hiệu tụt giá của một số mặt hoa trụ cột.
Ví dụ như mặt hoa 5ct Phú Thọ [5 cánh trắng Phú Thọ]: Giá giao dịch năm trước là 7 - 10 triệu /cm thì thời điểm hiện tại chỉ còn khoảng 1 - 2 triệu/cm
Và nguyên nhân đó dẫn đến, một loại giả thuyết tiên đoán tương lai cho cây đột biến bắt đầu ra đời: Nào là liệu lan đột biến có trở thành "cây xanh sách" 10 năm trước, bong bóng lan đột biến hẳn đang bắt đầu xẹp?
Xong tôi phải khẳng định, giá của những mặt hoa mới lạ vẫn rất là đắt.
Chỉ cần bạn sở hữu trong tay những mặt hoa mang vẻ đẹp đặc sắc như Bảo Duy hay Tiên Sa thì đều có thể phát được cái giá từ 200 - 300 triệu đồng với chỉ một cen-ti-met thân lan [1cm].
--> Xem chi tiết: Bảng giá lan Var 2021 Update mới nhất
Một trong những lý do khiến lan đột biến có giá tiền tỷ là vì chúng hiếm, khi được nhân giống rộng rãi thì giá của chúng đương nhiên giảm đi là điều hoàn toàn dễ hiểu
Hiện tại để nhân giống dòng lan này người ta thường áp dụng 3 phương pháp chủ yếu:
Ưu điểm của phương pháp này là giá thành rẻ, cực kỳ năng xuất, có thể nhân giống được nhiều cây một lúc với số lượng lớn.
Xong hạt phấn rất dễ bị phân ly, cây dễ bị thoái hoá và biến mất dần đi tính trạng đột biến ban đầu. Nên với những giò hoa lan quý hiếm, người ta bắt buộc phải nhân giống vô tính để bảo toàn được kiểu hình đặc biệt của cây mẹ.
Đây là cách nhân giống lan đột biến được áp dụng nhiều nhất hiện nay, nó sẽ giúp cây con bảo toàn được 100% tính trạng cây mẹ.
Tuy nhiên phương pháp này cho hệ số nhân giống thấp, con lan lại dễ bị sâu bệnh, nên gây ra nhiều rủi do cho người trồng.
Đây là công nghệ nuôi cấy mô lan trong phòng thí nghiệm. Người ta có thể sử dụng từ bao phấn, noãn, mô, lát cắt hoặc một đoạn thân của cây mẹ để tái tạo lại cây con có kiểu hình tương tự.
Phương pháp này được khẳng đinh hoàn toàn không làm biến đổi tính trạng của cây giống ban đầu, xong nó vẫn đang trong quá trình thử nghiệm nên hiện nay lan đột biến nuôi cấy mô chưa xuất hiện trên thị trường.
Xem thêm cách tạo ra lan đột biến từ lan thường!
TOP 10 loại đang được ưa chuộng nhất
Những giống lan đang gây "sốt" ở miền Bắc hiện nay là Hồng Mỹ Nhân, Hồng yên Thuỷ, 5 cánh trắng Bảo Duy, 5 cánh trắng Bạch Tuyết, Tiên sa ...
Chậu lan được bán với giá cao nhất Việt Nam tính đến 3/2021 là 5ct Juliet, tuy nhiên giống này lại chưa xuất hiện trở lại thị trường nên khiến người ta nghi ngờ nó thực sự chỉ là chiêu trò thổi giá của các chủ vườn lan.
1. Hồng Mỹ Nhân
Hi vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ Lan Đột Biến là gì và nắm được cách để phân biệt lan đột biến có giá trị với các loại lan thông thường khác. Giá lan hiện tại vẫn đang ở mức cao, nên nếu bạn muốn bắt đầu chơi thì việc bỏ ra số tiền lên đến hàng chục tỷ đồng để sở hữu một giò đột biến vừa đẹp và vừa hiếm là điều rất khó lại nhiều rủi do.
Embargenting Shop đã sưu tập hơn 50+ loại lan đột biến siêu đẹp hãy ghé thăm shop nếu bạn đang cần một mặt hoa lan đột biến giống chuẩn, có bảo hành và phù hợp với kinh tế của bản thân.